Yeni Çıkan Kitaplar (Ocak 2025)

Yeni yılın ilk ayında çıkan kitapları sizler için derledik. Ocak ayına hem çeviri hem Türkçe edebiyat açısından oldukça çeşitli ve zengin bir içerikle girmek bizim için mutluluk verici. Listemiz uzun olduğu için İthaki Yayınları’ndan çıkan 3, Everest Yayınları’ndan çıkan 2 kitaba yer verdik. Diğer kitaplara bakmanız için link eklemeyi ihmal etmedik.

Beni en çok heyecanlandıran üç kitaptan kısaca bahsetmek ve sizleri ocak ayının kitaplarıyla başbaşa bırakmak istiyorum.

İlk olarak, Hernan Diaz’ın ödüllü kitabı, İthaki Yayınları etiketiyle dilimize çevrilen Güven’den kısaca bahsedeceğim.  İlk romanı Uzaklarda ile finale kaldığı Pulitzer Kurgu Ödülü’nü ikinci romanı Güven’le kazanan Hernan Diaz, çağdaş Amerikan edebiyatının son dönemde parlayan en özel yıldızlarından biri. Güven, 2022’de aynı zamanda kurgu alanında Kirkus Ödülü’ne layık görüldü. Sermayenin asıl hikâyesine dair, durmadan değişen bakış açısıyla ve birbirleriyle dinamik ilişkiye giren farklı anlatılarla, çok boyutlu bir başyapıt.

Yine İthaki Yayınları’nın dilimize kazandırdığı Ray Bradbury’nin kaleme aldığı  Melankoli’nin İlacı sert öykülerle, melankoliyi, yalnızlığı ve kaybı derinlemesine işlerken aynı zamanda umut ve neşe aşılıyor. Ray Bradbury, bilimkurgunun “iyi edebiyat” da olabileceğini kanıtlayan belki de ilk yazar. Yazıyı, postmodern öyküye yeni bir soluk getiren Donald Barthelme’nin kaleme aldığı Bazılarımız Dostumuz Colby’yi Tehdit Ediyordu kitabıyla sonlandırıyorum. Can Yayınları etiketiyle çıkan kitap modern insan ve tüketim toplumu ekseninde dolaşan 9 öyküden oluşuyor.

Baharın Başlangıcı, The Times’a göre “Britanya’nın 1945’ten bu yana en büyük 50 yazarından biri” olan Penelope Fitzgerald’dan Birinci Dünya Savaşı ile 1917 Rus Devrimi öncesindeki gergin atmosferde geçen büyüleyici bir insanlık komedisi.

Mart 1913. Moskova baharın başlangıcını karşılamaya hazırlanmaktadır. Bu sırada, başkentte bir matbaa işleten İngiliz asıllı Frank Reid, bir gece işten döndüğünde karısının evde olmadığını görür; Nellie çocuklarını bırakıp trene atlamış ve İngiltere’ye dönmüştür. Neden gittiği ya da dönüp dönmeyeceği hakkında kimsenin bir fikri yoktur. Frank’in kesin olarak bildiği tek şeyse artık yalnız olduğu ve alışık olmadığı zorluklara göğüs germesi gerektiğidir.

Donald Barthelme öykülerinin hepsi postmodern edebiyatta bir devrim niteliğinde fakat her biri bir diğerinden farklı: kimi komik, kimi parodik, kimi absürd ya da eksantrik; fakat hepsinin altında daha derin bir şeyler yatıyor: Modern toplumda insanın yeri ve tüketim toplumunun anlamsızlığının bir yansıması.

Öykünün tanımına ya da doğasına meydan okuyan, edebî formun sınırlarını genişleten bu dokuz öykü hem tedirgin edici hem de karşı konulmaz.

Zamanın Dalgaları, farklı tarihsel aralıklarda sıçrayan, anlatıcının bilincinin bütün çıplaklığıyla dışarı vurduğu, kurmacayla kurmaca dışı arasındaki sınırları açıkça ihlal eden bir metin. Hasan Türksel, Zamanın Dalgaları’nda A. Manguel’in, J.L. Borges’in, W.G. Sebald’in yolundan gidiyor ve okura çok katmanlı bir anlatı sunuyor.

Den Haag’daki Alberto Manguel söyleşisine gitmek için hazırlanan Otto’nun zihni giderek farklı meselelere takılır; okuduğu metinler, çektiği fotoğraflar, denizci babasının mektupları ve eşi Esther’in söylemleri üzerinden hayata dair yeni sorgulamaların önü açılır.

Ralph Waldo Emerson, döneminin ve günümüzün birçok önemli felsefecisini ve edebiyatçısını etkilemiş büyük düşünürlerden biridir. Transandantalizm akımının öncüsü olarak bilinen Emerson’ın 1841 yılında yazdığı Denemeler: Birinci Cilt ve özellikle de bu kitapta yer alan “Özgüven” başlıklı denemesi bu akımın belkemiği kabul edilir.

Bireyi yücelten, bağımsız düşünceyi vurgulayan Emerson sadece Thoreau, Fuller, Whitman, Dickinson ve Frost’u etkilemekle kalmamış, aynı zamanda Nietzsche, William James, Baudelaire, Marcel Proust, Virginia Woolf ve Jorge Luis Borges’e de ilham vermiştir. Edebiyat eleştirmeni Harold Bloom’a göre o, “Amerikan kültürünün merkezindeki isim”dir. Emerson’ın çağdaşlığı sürekli ve çarpıcıdır; edebiyat ve bilimin ayrı kültürler olmadığı konusundaki ısrarı, bireysel deneyimin önceliğine olan inancı, bireysel bütünlüğe dayalı ancak doğayla da uyumlu bir yaşamı teşvik eden anlayışıyla modern siyasete ve sosyal aktivizme ivme kazandırmış en önemli isimlerden biridir.

İlk romanı Uzaklarda ile finale kaldığı Pulitzer Kurgu Ödülü’nü ikinci romanı Güven’le kazanan Hernan Diaz, çağdaş Amerikan edebiyatının son dönemde parlayan en özel yıldızlarından biri. 2022’de aynı zamanda kurgu alanında Kirkus Ödülü’ne layık görülen Güven, Booker adaylarından biriydi ve Washington Post’tan New York Times’a pek çok yayın tarafından yılın en iyi kitaplarından biri olarak gösterildi.

Amerikan sermayesinin ünlü ailelerinden birinin eksantrik oğlu, New York Borsası’nın en gözde yatırımcısı hâline geldiği para imparatorluğunda, sadece menkul kıymetlerin değil tüm dünyanın kaderini değiştirecek gelişmelerin de mimarı olur: Büyük Buhran’ın arkasındaki bu adam aslında kimdir ve bizzat onun arkasında aslında ne vardır? En az kendisi kadar ilginç eşiyle kurduğu hayat ne gizler barındırmaktadır? Söylentiler ne kadar doğrudur? Hakikat nereden kimin baktığına göre değişiyorsa kime güvenilebilir?

Bir muktedirin iktidarının nerede olduğuna ve sermayenin asıl hikâyesine dair, durmadan değişen bakış açısıyla ve birbirleriyle dinamik ilişkiye giren farklı anlatılarla, çok boyutlu bir başyapıt.

Edebiyat dünyasında özellikle polisiye türündeki katkılarıyla tanınan G. K. Chesterton eserlerinde yalnızca gerilim ve aksiyon kısmına odaklanmaz, aynı zamanda insan doğası, ahlak ve inanç üzerine derin felsefi sorular da ortaya koyar. İngiliz edebiyatının en değerli yazarlarından biri olarak polisiye edebiyatına kazandırdığı karakterler ve özgün anlatım tarzıyla bugün de büyük bir etkiye sahiptir.

Gizli polis Gabriel Syme, Londra’da bir parkta bir anarşistle sohbet etmeye başlar. Vazifesini yapmaya kendini adamış olan Syme, bu yeni arkadaşı aracılığıyla Avrupa Merkezi Anarşist Konseyi’ne gizlice girmeyi başarır.

Ancak Syme, Konsey’de başka bir gizli polisin daha olduğunu keşfedince, operasyonlardaki rolünü sorgular. Avrupa’da umutsuz bir kovalamaca başladığında kafa karışıklığı gittikçe artar. Çok geçmeden Syme, Konsey’in sakladığı dehşet dolu sırlarla yüzleşmek zorunda kalacaktır.

Chesterton’ın başyapıtı Bay Perşembe hem bir siyasi kıssa, hem bir Edward dönemi gotiği hem de heyecanlı bir dedektif romanı.

Ray Bradbury sadece bilimkurgunun değil, fantastik edebiyatın ve korkunun da yirminci yüzyıldaki ustalarından biri. Bilimkurgunun “iyi edebiyat” da olabileceğini kanıtlayan belki de ilk yazar. Melankolinin İlacı ise melankoliyi, yalnızlığı ve kaybı derinlemesine işlerken aynı zamanda umut ve neşe aşılıyor.

Sonu gelmeyen bir uzay yolculuğu, uzak bir gezegenden gelen ziyaretçiler, bir çocuğun takıntı hâline getirdiği bir ejderha, kimsenin inmediği bir tren istasyonu, Venüs’te tuhaf bir gün, durmadan yağmur yağan ücra bir kasaba… Bradbury Melankolinin İlacı’nda şairane üslubuyla birbirinden zarif ve sert öyküler anlatıyor yine.

Olağan durumlardaki olağanüstü ayrıntıları göstererek okurları ruhsal bir yolculuğa çıkarıyor Bradbury, hayatın basit anlarında saklı mucizeleri ve kaybolmuş gibi görünen hislerin yeniden bulunma ihtimalini arıyor.

Hiçlik de varlık kadar normal değil mi? Peki ya hüznün içinde mutluluk varlığını sürdürebilir mi?

Melankolinin İlacı, sıradan hayatların sıradışı hikâyeleri.

Orhan Koçak, Okur Değiştirmek: Orhan Pamuk Üzerine Üç Deneme adlı bu yeni kitabında, edebiyatımızın yaşayan en büyük kalemlerinden Orhan Pamuk’un romanlarını farklı veçheleriyle incelerken eserlerin okurla ilişkisini de odak noktasına yerleştiriyor. Pamuk’un üç romanını, Kara Kitap, Yeni Hayat ve Masumiyet Müzesi üçlüsünü mercek altına aldığı bu kitapta, 70’lerin sonlarında modernizmin serin hava dalgasının nihayete ermesiyle, okuru aktif bir katılımcı haline getiren bir anlatı biçiminin belirdiğini ortaya koyuyor. Kitapta bir araya gelen denemelerde, edebiyatın sırf sözcüklerden oluşmak yerine, okurun zihnindeki karşılıklar ve sorularla şekillenen bir düşünsel yapboz olduğuna dair kuvvetli bir sav ortaya atılıyor. Koçak, Pamuk’un edebiyatında okurun yeniden inşa edilme sürecini, toplumsal ve kültürel bağlamlar çerçevesinde, edebi metnin özgünlüğünü de göz ardı etmeden titiz bir dikkatle ve keskin eleştirel zekâsıyla irdeliyor.

Okur Değiştirmek, Pamuk’un eserlerini daha derinden çözümlemek ve edebiyatın okurla kurduğu bağı yeniden düşünmek isteyenler için bir davet.

2013 Haldun Taner Öykü Ödülü ve 2019 Melih Cevdet Anday Edebiyat Ödülü’nün sahibi Neslihan Önderoğlu’ndan sizi huzursuz edecek, sarsıcı öyküler…

Mevsim Normalleri’ndeki öykü kişileri hayatın acımasız gerçekleri karşısında yalnızca hisleriyle sınanmıyor, bilinç dünyalarında da bir mücadele bekliyor onları. Önderoğlu, kendine has gözlem gücüyle yakaladığı kısa an parçalarını ustalıkla detaylandırıyor, okurun hem kalbine hem aklına hitap eden, zihnin parçalı işleyişini ustalıkla yansıtan ve daima sorgulayıp yanıt bekleyen üslubuyla mücadeleye okuru da ortak ediyor. Kendilik ve ötekilik bilinci üzerine düşündüren bu öykülerin sonunda bir soru havada asılı kalıyor: Hepimiz bu kadar iyiysek dünya neden bu kadar kötü?

Bazen Bahar ile 2017 Notre Dame de Sion Edebiyat Ödülü’nde Mansiyon alırken; Nohut Oda ile 65. Sait Faik Hikâye Armağanı’na layık görülen Melisa Kesmez, yeni kitabı Çiçeklenmeler ile okuruyla buluşuyor.

Melisa Kesmez, hayatı ıskalamış bir kadının kocasının ölümünün ardından yeni bir başlangıç yapmak için cesaret arayışını anlatıyor. Türkan’ın “her şey mümkün”lerle, yeşeren umutlarla “dünyaya doğru” attığı adımlarını takip ederek okuru çiçekli bir içsel yolculuğa davet ediyor.

Hayatın tekdüze akıp gidişi içinde hayallerini usul usul yitirdiğini fark etmeyen, aşkın neye benzediğini unutan, bir adada tek başınaymış gibi yaşamayı benliğinin parçası olarak kabullenen, neyi beklediğini tam olarak bilmeden yıllarca bekleyen bir kadının hikâyesi…

Çiçeklenmeler, bir büyüme hikâyesi…

Şaheser, yaratım sancısının, estetik ideallerin ve insan ruhunun derinliklerinde yatan tutkuların büyüleyici bir yansıması…

Claude Lantier, resimde ışığın başrol oynadığı aydınlık yeni bir tarzın öncüsü olmaya hevesli genç bir ressamdır. Claude’un sanatıyla olan saplantılı ilişkisi, bir yandan dostluklarını, aşkını ve yaşamını şekillendirirken, diğer yandan trajik sonuçlara kapı aralar.

Bu unutulmaz romanında Emile Zola, yaratıcı dehanın sınırlarını, sanatçı ruhunun çelişkilerini ve modern sanatın doğuşunu büyük bir ustalıkla ele alırken bir şaheser yaratma arzusu ile insani zaafların çatışmasını çarpıcı bir şekilde anlatır. Şaheser, yaratıcı bir dehanın arayışı ışığında bir çağın ruhunu gözler önüne seren sarsıcı bir hikâye.

John Boyne‘un imza projelerinden “Elementler” serisinin ikinci halkası Toprak, karanlık sırlar üzerine inşa ettiği afili şöhretine gölge düşüren büyük bir suçlamadan kurtulmaya çalışan bir futbolcunun adalet arayışını sayfalarına taşıyor.

Okurları ahlaki bir sorgulamanın ortasına çeken roman, modern toplumların genlerine işlemeye başlayan yozlaşma ve çürümeyi kırılgan bir gerçeklikle dışa vuruyor.

Bu kitabıyla hakikat sonrası çağın en kompleks sorularını ve sorunlarını kalemine dolayan yazar, haklıyla haksızın verdiği özgürlük mücadelesinin medyanın adalet terazisinde nasıl tartıldığını da gösteriyor.

Ressam olma hayali kuran Evan Keogh, içinde yaşadığı ve âdeta bir tutsak gibi hissettiği adadan kaçmak için her yolu denemeye hazırdır. Lâkin, hayatın ona getireceklerinden habersizce atıldığı bu macerada karşısına çıkanlar, geçmiş travmalarını aratacak denlidir.

İstemsizce sürüklendiği futbol dünyasında kısa sürede şöhreti yakalamasına rağmen henüz tam olarak benliğini bulamayan genç adam, şimdilerde büyük bir skandalın hedefindedir. Kendisine yöneltilen suçlamalardan aklanmaya çalışırken hayatını tepetaklak etmeye aday bir davanın da eşiğindedir. Bir yanda hasır altı edilemeyecek gerçekler, diğer yanda zincirlerinden boşalan yalanlar, iftiralar… Peki, önyargının ve riyakârlığın hüküm sürdüğü bir düzende gerçek adaletten bahsetmek ne kadar mümkün?

Geçmişte yaptığı seçimlerin yükü altında ezilen Evan’ın özgürlük arayışına tanıklık ettiren bu sürükleyici kitap, toplumun öz değerlerine; adalet, ahlak ve vicdan kavramları üçgeninde eleştirel bir bakış getiriyor.

Dört yanı sularla çevrili bir kara parçasından İngiltere’nin yemyeşil çimlerine uzanan Toprak, dört temel elementten biri olan toprağın hayatlarımızı etkileme gücünü ortaya koyarken bireyin vicdanıyla yüzleşmesini de irdeleyen, derinlikli bir anlatı sunuyor.

Serenad Demirhan’ın hazırladığı “Hani Seninle Susar, Yürür ve Susardık” Behçet Necatigil ile Tahir Alangu’nun 1933-1953 yılları arasındaki yazışmalarından oluşuyor.

Alangu ile Necatigil’in kırk yıllık dostluğuna dair ilginç ipuçları içeren mektuplar iki edebiyatçının geçmişte birbirleri hakkındaki yorumlarını ve görüşlerini dile getirdikleri yazıları da açıklar nitelikte. Çocukluk hevesleri, ilkgençlik aşkları, maddi sıkıntılar, hayaller, hayal kırıklıkları, öfkeler, isyanlar, okudukları kitaplar, merakla peşine düştükleri yazarlar, ilk şiirler, ilk yazılar, ilk çeviriler ve yıllar içinde Alangu’nun uzmanlık alanı olan masallar… 1940 kuşağının iki edebiyatçısına ilgi duyanlara yeni bir kapı aralayabilir Hani Seninle Susar, Yürür ve Susardık.

Başak Arslan‘ın öykülerinde genel olarak ilişkiler ama illaki aile, sahnenin bir yerine, bazen de tam ortasına yerleşiyor. Yitirilen ya da hiç kurulamayan yakınlıkların kıymıkları karakterlerin içini ince ince sızlatırken anne, baba, evlat, eş, kardeş olarak üstlendiğimiz rollerin yanı sıra sadakat, özgürlük, bağlılık, sevgi, mesuliyet, güven gibi kavramlar değişen manzaralarıyla gözler önüne seriliyor. Parçalanan ailelerde oyundan atılmış çocukların hayaletleri ise yetişkin bedenleri içinde dolaşıyor.

Sardunyalar Güneşe Bayılır, soğuk bir dünyada üşüyenlerin sıcaklığa hasretini, bu uğurdaki dokunaklı, bazen de irkiltici ama hep nafile çabalarını anlatıyor.

Katai Tayama‘nın erken yaşta vefat eden dostu Shūzō Kobayashi’nin günlüğünden esinlenerek kaleme aldığı Köy Öğretmeni, Meiji Restorasyonu döneminde yolunu kaybedenlere, hep kısa çöpü çekenlere, “insanlığını yitirenlere” adanmış bir ağıttır.

Bir kuşağın haleti ruhiyesine ve buhranlarına ayna tutan roman, Japon-Rus Savaşı’nın halktaki karşılığını ve taşradaki sosyal yaşantının boğucu atmosferini alaylı bir öğretmenin kabuğunu kırma yolculuğunda yaşadığı hezimetler üzerinden natüralist bir üslupla işler.

Tokyo’da yükseköğrenim görüp edebiyat çevrelerinin bir parçası olma hayali kurarken, yoksul Japonya kırsalının büyüleyici doğasıyla ve saptığı yan yollarla oyalanarak teselli bulan gönülsüz öğretmen Seizō’nun kaderi, vereceği bir dizi karara bağlıdır.

Her toplumsal kırılmanın bir kuşakta tezahürü olduğu bilinciyle, bugün de bir çıkış yolu arayanlara uzak coğrafyalardan seslenen bir anlatı…

B. Traven kariyer basamaklarını türlü çeşit dalavereyle tırmanan bir petrol simsarıyla atadan kalma bir çiftliğin kanaatkâr sakinleri arasında gerçekleşen anıtsal bir yüzleşme üzerinden Amerikan emperyalizminin röntgenini çekiyor.

İki zıt dünyanın çarpışmasını eksiksiz ele alan Traven, aşırı tüketim döngüsüne hapsolmuş, değişen çağa ayak uydurmaya çalışırken kendine yabancılaşan ve insana içkin tüm değerleri hiçe sayan haris üst tabakanın yaşantısına çok boyutlu eleştiriler getiriyor. Borsa spekülasyonu, rüşvet, görevi kötüye kullanma, bozgunculuk ve medya manipülasyonunun bu çarka hizmet ettiği 20’ler Amerikası’nın sınır tanımaz aktörlerini ete kemiğe büründürüyor. Bir mutlu son vaat etmiyor Kanlı Oyun, bugünkü vahşi düzenin temelleri atılırken yaşanılan hezimetleri ve kayıpları tarafgir davranmadan, tüm şeffaflığıyla ele alıyor.

Zamanın ruhunun ezip çiğnediği emekçi sınıfların ahvaline ve Amerika’nın bir süper güce dönüşmesine yol açacak toprak talanına dokunaklı bir bakış…

Dünyanın en hafif dokusu, farklı ülkelerden umutlarını da sırtlayıp gelen mevsimlik işçilerin nefeslerini kesen ağır bir yüke dönüşüyor: İnsanca yaşama arzusu tropik güneşin yakıcılığı altında pamuk tarlalarında harcanan yoğun emeğin içinde yavaş yavaş sönerken, hayatta kalabilmenin kendisi bile bir başarı.

Bereket, her şey açgözlü işverenlerin insafına kalmış değil. Devrim sonrası Meksikası’nda sendikalar, bugün hayal dahi edilemeyecek kadar güçlü. Pamuk tarlalarından petrol sahalarına, kafelerden ekmek fırınlarına, işçiler çalıştıkları her yerde omuz omuza verip haysiyetleri için kıran kırana mücadele ediyorlar.

Yatacak yer ve pirinç lapası için ne iş olursa yapmaya hazır Gales, pamuk tarlalarını kana bulayan bir cinayetin izini sürerken, Meksika’nın dolambaçlı yolları ve şiddet dolu tarihi içinde bir isyanın da birinci elden tanığı oluyor.

B. Traven her zamanki gibi patlamaya hazır barut gibi bir romanla, coğrafi olarak uzak bir diyarı sınıf kardeşliği ve mücadelesinin ortaklığıyla yakın ediyor.

Scorpion ve Felix, Karl Marx’ın 19 yaşında yazdığı ilk ve tek romanı. Aynı zamanda Tetes Kitap’ın da yayımladığı ilk kitap. “Scorpion ve Felix” Sterne’ün “Tristram Shandy”sini merkeze alarak, uç boylarında dolaşarak ilerleyen fragmanter bir metin. Gücünü ve dünya ile bağını dönemin yapıtlarına yolladığı göndermelerinden ve dahi destura gerek duymadan Tanrının topraklarına attığı adımlarından alıyor.

Selahattin Özpalabıyıklar’ın çevirmekle yetinmeyip bir örücü edasıyla ince ince notlandırdığı Scorpion ve Felix, özellikle Nietzsche ve Sterne üzerine çalışmalarıyla tanınan Duncan Large’ın beklenmedik sunuşuyla, nihayet tam tekmil Türkçede.

Kitap, 2021 yılının Ağustos ayında her gün, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın doğumunun 120. yıldönümü anısına yayımlanan 42 bölümlük “Yaz Sıcağında Bir Esinti: Ahmet Hamdi Tanpınar” başlıklı podcast serisi konuşmalarının yazılı metin hâline getirilmesinden oluşuyor. Konuşmalar, Tanpınar’ın eserlerinden bir alıntı ve bu alıntı üzerine çağrışımlar, eleştiriler şeklinde kurgulanmış.