Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin destekleri ile Barak Kültürü’nün yaşatılması, gelecek kuşaklara aktarılması ve önemini koruması amacıyla “Uluslararası Orta Asya’dan Anadolu’ya Baraklar Sempozyumu”, Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Atatürk Kültür Sahnesinde başladı.
Gazi şehir kültürünün oluşumunda büyük katkısı olan Barak Kültürü’nün yaşatılması ve korunması, akademik çalışmaların paylaşılması amacıyla Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gazikültür A.Ş. Gaziantep Üniversitesi, Oğuzeli Belediyesi, Nurel – Enver Taner Gaziantep Olgunlaşma Enstitüsü’nün destekleri ve Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu ile Unesco Türkiye Millî Komisyonu’nun katılımlarıyla “Uluslararası Orta Asya’dan Anadolu’ya Baraklar Sempozyumu” başladı. 3 gün sürecek sempozyumda, Barak’ın coğrafyası, gelenekleri, müzik kültürü, yaşam tarzları detaylı bir şekilde ele alınacak.
Sempozyum açılış konuşmaları sonrası “Geleneksel ve Modern Barak Dinletileri”, Gaziantep Olgunlaşma Enstitüsü “Barak Koleksiyonu Defilesi” gerçekleşti.
Barakların Horasan’dan başlayarak Anadolu yolculuğu üzerine konuşmalar, açık oturumlar ve sunumlar yapılacak. İlk ve özgün konular olması açısından önem taşıyan sempozyum, Barak Kültürü ve Baraklar ile ilgili bugüne kadar en geniş kapsamlı çalışma özelliği taşıyacak. Son gün ise katılımcılara Barak kültürünü yaşatmak ve kültüre ait detaylı bilgiler vermek amacıyla Ezogelin’in mezarının da yer aldığı Dokuzyol (Uruş) köyünde bulunan Barak Kültür Evi’nde köy odası geleneği anlatılıp, mırra ikramı eşliğinde köy odası sohbetleri yapılacak. Sempozyumda akademik 45 bildiri sunulacak.
Sempozyum açılış programına Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Erdem Güzelbey, Oğuzeli Belediye Başkanı Mehmet Sait Kılıç, GAÜN Rektörü Prof. Dr. Arif Özaydın, Gazikültür A.Ş. Genel Müdürü Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, Kazakistan, Azerbaycan ve Türkiye’nin birçok ilinden akademisyenler, katılımcı kurum temsilcileri, yöre halkı ve öğrenciler katıldı.
Başkan Vekili Güzelbey: Bu sempozyumun bize yeni ufuklar açacağına inancımız tam
Sempozyum açılışında konuşan Başkan Vekili Erdem Güzelbey, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in Barak Kültürü’nü önemsediğini belirterek, “Barak Kültürü’ndeki bize yansıyan, acı, merhamet, meşakkat, koşuşturma, birlik beraberliği, gençlerimize aktarmak için çalışmalar yapmak istiyoruz. Biz bu konuda Büyükşehir Belediyesi olarak sözlü tarih çalışmasını önemsiyor ve çalışmalar yapıyoruz. Köylerimize giderek masal ve öyküleri dijital platforma aktarıyoruz. Yeni yollarla gençlerimize bu kültürü aktarmak istiyoruz. Bu konuda çalışmalar yapıyoruz. Bu sempozyumun bize yeni ufuklar açacağına inancımız tam” ifadelerini kullandı.
Kılıç: Bu kültürü yaşatmak ve sürdürmek istiyoruz
Oğuzeli Belediye Başkanı Kılıç ise kültürün geniş bir coğrafyaya yayıldığını aktararak, “Barak Türkmenleri değince aklımıza Anadolu’ya gelen son Oğuz Boyları geliyor. Barakların serüveni, yaklaşık 400 yıl önce Horasan’dan 84 bin çadırla başlayıp Anadolu’ya gelmişlerdir. Yaşanmış aşk hikayeleri, öyküler günümüze kadar uzun hava ve türkülerde hayat bulmuştur. Uzun havalar Baraklılar’ın tarih kitabıdır. Horosan’dan hangi yollarla gelindi, neler yaşandı, kimler öldü, kimler kimlere aşık oldu ve kavuşamadığı türkülerde kayıtlıdır. Birde bu türkülerin yakıldığı barak odaları var. Bu odalarda kan davalarının çözüldüğü, barış yemeklerinin yenildiği, taziyelerin kabul edildiği ve sosyalleşmenin öğrenildiği mekanlardır. Bu kültür yavaş yavaş kaybolmaya yüz tutmuştur. Bizlerde Ezogelin’i sıçrama tahtası olarak bu kültürü yaşatmak ve sürdürmek istiyoruz” diye konuştu.
Yakar: Bu Barak kavramını bütün bileşenleri ile ele alan bir sempozyum
Genel Müdür Halil İbrahim Yakar, yaptığı konuşmada Gaziantep’in yıllarca biriktirdiği büyük bir birikim olduğunun altını çizerek, “Bunu anlatmaya ne söz ne kelam yetiyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in talimatıyla kendi alanımızda çalışmalar yapıyoruz. Bu şehrin hangi ürün ve birimine ele atsanız birçok malzeme sunuyor. “Barak”, Gaziantep ile ilgili çalışma yaparken ilk defa bölge olarak Barak kavramını bütün bileşenleri ile ele alan bir sempozyum bu. Daha önce Gaziantep ile ilgili sempozyumlarda bölüm olarak bulunuyordu ama ilk defa başlı başına bir unsur olarak Bakan hanımın “Gaziantep Modeli” dediği sosyal unsurlara biz bunları yapıyoruz. Bu klasik bir sempozyum değil. Müzik dinletisi, ürünleri, gelenekleri ile toptan bir hareketle bunun bilincini oluşturmaya çalışıyoruz. Sadece akademik değil, şehrin bileşenlerinde yapılması gereken ne varsa, Gaziantep Modeli denilen bir unsur ile karşı karşıyayız. Gaziantep’in içinde Barak’ın olduğu birçok müzik geleneği var. Baraklar, Horasan’dan çıkıp 500 yıllık bir süreçte Anadolu müslümanlaştırılmasında, Orta Asya Türk Geleneği’nin buralara yerleşmesinde çok büyük bir unsurdur. Bu oymaklar sayesinde Oğuzların Geleneği’nin hala devam ettiğini görüyoruz. Antep’te boy adlarının bulunduğu semtler var. Bunları harmanlayarak günümüzü anlatmaya ve gelecek kuşaklara anlatmayı önemsiyoruz. Sosyal Bilimler Liselerini böyle etkinliklere davet etmeye geleneği geleceğe taşımak için elimizden geleni yapmaya gayret ediyoruz” diye konuştu. GAÜN Rektörü Özaydın ise kültürü tanımak ve öğrenmek için can attığını söyledi. Rektör, sempozyumun üniversitede yapılmasından duyduğu memnuniyeti aktardı.
Oğuzların sağ kolu olan Bozokların Yıldızhanoğullarına bağlı oymaklardan biri olan Barak Türkmenleri ya da Baraklar, 1100’lü yıllarda Firuz Beğ’in önderliğinde il defa Anadolu’ya gelerek, kendilerine özgü kültürlerini ve dillerini nesilden nesile aktardı, günümüze kadar getirmeyi başardılar.
