SpaceX‘in Polaris Dawn ekibi, 12 Eylül Perşembe günü dünya yörüngesinde bir ilke imza attı. Dört kişilik özel astronot ekibi, beş günlük yörünge görevinin üçüncü gününde dünyanın ilk ticari uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi.
Polaris Dawn komutanı ve Amerikalı milyarder Jared Isaacman, Dragon kapsülünün kapağından dışarı çıkarak Dünya’ya baktığı sırada, “SpaceX, evde yapacak çok işimiz var, ama buradan bakınca mükemmel bir dünya görünüyor.” dedi.
SpaceX, dört astronotu – Isaacman, pilot Scott “Kidd” Poteet ve görev uzmanları Sarah Gillis ve Anna Menon (ikisi de SpaceX’ten) – 10 Eylül Salı günü Falcon 9 roketiyle yörüngeye fırlattı. Fırlatma, NASA‘nın Kennedy Uzay Merkezi‘ndeki tarihi Fırlatma Kompleksi-39A’dan gerçekleştirildi. Bu, Apollo 11’in de fırlatıldığı, insanları Ay’a götüren ilk görevin başladığı aynı fırlatma rampasıydı.
Ekip, fırlatmadan on beş saat sonra uzay tarihinde ilk kez 1.400,7 kilometre yüksekliğe ulaşarak, yarım asır önce Apollo programından bu yana en yüksek insanlı görevi gerçekleştirdi. Daha önce NASA’nın Gemini 11 görevi, Dünya yörüngesinde insanlı bir uzay aracı için 1.373 km ile irtifa rekorunu elinde tutuyordu. Ancak Polaris Dawn burada durmadı. Rekor yüksekliğe ulaştıktan sonra, görevin Dragon Resilience uzay aracı en yüksek noktada 737 km’ye indi. Burada, Resilience’ın basıncı düşürüldü ve Isaacman ile Sarah Gillis sırayla boşluğa çıktı. Isaacman TSİ 13:48’de, Gillis ise TSİ 14:04’te dışarı çıktı.
Uzay yürüyüşü, başlangıçta duyurulandan yaklaşık dört saat sonra, TSİ 13:12’de başladı ve yaklaşık iki saat sürmesi bekleniyordu. Yürüyüş sırasında hem Isaacman hem de Gillis, SpaceX’in iki astronotun uzay aracının dışında ayakta dururken çektiği etkileyici canlı görüntüler eşliğinde bir dizi uzay kıyafeti hareket kontrolü gerçekleştirdi.
Dragon’ın kapağı TSİ 14:14’te kapatıldı ve SpaceX uzay aracını yeniden basınçlandırmaya başladı. SpaceX’e göre, tüm uzay yürüyüşü TSİ 13:12’den 14:58’e kadar bir saat 46 dakika sürdü.
Kapak kapatıldıktan ve kapsül yeniden basınçlandırma işlemine başladıktan sonra Isaacman, “Off! Şu kokuyu aldınız mı? Uzayın kokusu bu işte.” dedi. “Bunu mümkün kılan SpaceX’teki herkese tebrikler.” diye ekledi.
Polaris Dawn ekibi, görevi finanse eden ve yöneten Isaacman; görev uzmanları Gillis ve Menon; ve ABD Hava Kuvvetleri’nde eski yarbay olan pilot Poteet’ten oluşuyor.
Uzay yürüyüşü (aynı zamanda araç dışı aktivite veya EVA olarak da biliniyor), Polaris Dawn için geliştirilen birkaç özel donanım sayesinde mümkün oldu.
Ekip, Dünya yörüngesindeki zorlu ve acımasız ortama karşı koruma sağlarken hafif ve esnek olacak şekilde tasarlanan yeni SpaceX EVA kıyafetlerini giydi. Bir SpaceX uzay kıyafeti mühendisi bunu “kumaştan yapılmış bir zırh” olarak tanımladı.
Polaris Dawn’ın ana hedeflerinden biri, SpaceX’in hem Dünya yörüngesinde hem de uzayın daha derinlerinde çeşitli gelecek görevlerde kullanmayı planladığı kıyafetleri test etmekti. Isaacman 26 Ağustos’ta, “Bunun farkındayız, belki 10 yineleme ve kıyafetin bir sürü evrimi sonrasında, bir gün birileri bunun bir versiyonunu giyerek Mars’ta yürüyebilir.” dedi. “Ve bu uçuşta onu test etme fırsatına sahip olmak büyük bir onur gibi geliyor.”
Polaris Dawn ayrıca büyük ölçüde değiştirilmiş bir Crew Dragon uzay aracı kullanıyor. Ekip, sadece bu görev için tasarlanan ve Dragon’ın tipik UUİ kenetlenme portunu değiştiren “Skywalker” olarak bilinen özel bir kapak sayesinde Resilience kapsülünden çıkarak uzay yürüyüşünü gerçekleştirebildi.
Skywalker kapağı, Polaris Dawn astronotlarının Dragon kapsülünün dışında manevra yaparken tutunabilmeleri için bir merdiven, el tutamakları ve ayak destekleri içeriyor.
Polaris Dawn ayrıca, dünya çapında geniş bant internet sağlayan bir mega takımyıldızı olan SpaceX’in Starlink uydularıyla bağlantı kurmak için lazerler kullanan yeni bir iletişim sistemini de test ediyor. 19 Ağustos’taki bir basın toplantısında Isaacman, bu sistemin “sadece Dragon için değil, […] Starship’ler veya oradaki diğer uydular ya da teleskoplar için tamamen yeni bir iletişim yolu açma fırsatı” sunduğunu söyledi.
Dört Polaris Dawn astronotu, yeni SpaceX donanımını ve uzay kıyafetlerini test etmenin yanı sıra, 31 ayrı kurum tarafından sağlanan 36 farklı bilimsel deney de yürütüyor. Bu deneyler görev boyunca gerçekleştirilecek ve bazıları NASA’nın İnsan Araştırmaları Programı’na veri sağlayarak, bilim insanlarının insan vücudunun uzay uçuşuna nasıl tepki verdiğini daha iyi anlamalarına yardımcı olacak.
Uzay kıyafeti testleri gibi, bu deneyler de insanın uzayı keşfetmesini geleceğe taşımayı amaçlıyor. NASA’da insan araştırmaları konusunda yardımcı baş bilim insanı olan Dr. Jancy McPhee, “Mürettebat ticari veya NASA astronotlarından oluşsun, her görev uzay uçuşunun insan sağlığını nasıl etkilediği konusundaki bilgimizi genişletmek için önemli bir fırsat sunuyor.” dedi. “Polaris Dawn’dan toplanan bilgiler, NASA’nın Ay’a ve Mars’a daha derin uzay yolculuğu planlamasına yardımcı olacak kritik içgörüler sağlayacak.”
Bu deneyler, biyometrik veri toplayan giyilebilir cihazların test edilmesinden, hareket hastalığını azaltma girişimlerine ve mikro yerçekiminde göz sağlığı testlerine kadar uzanıyor. Polaris Dawn ayrıca Dünya’nın Van Allen radyasyon kuşağının bazı bölümlerinden geçerek, bu radyasyonun insan vücudunu nasıl etkilediğini daha iyi anlama fırsatı sundu.
Polaris Dawn, Isaacman tarafından finanse edilen ikinci özel SpaceX görevi. İlki olan Inspiration4, Eylül 2021’de fırlatıldı ve profesyonel astronot içermeyen ilk insanlı yörünge görevi oldu. O görev de Resilience’ta uçtu.
Hem Inspiration4 hem de Polaris Dawn, Memphis, Tennessee’deki St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi için fon topladı. Inspiration 4, St. Jude için toplam 250 milyon dolar topladı.
Polaris Dawn’ın altıncı gününde Dünya’ya dönmesi planlanıyor. Florida kıyılarındaki potansiyel okyanus iniş bölgelerinden birine paraşütlerle inecek. Ardından bir kurtarma gemisi Resilience uzay aracını ve mürettebatı alarak, on yılların en iddialı insanlı uzay uçuşu görevlerinden birini sona erdirecek.
