Yapılan araştırmalara göre Türkiye’nin % 65’inin dışarıda yemek yediğini belirten Prof. Dr. Özer Ergün, Korona virüsüyle savaşılan bu zorlu günlerde hem gıda işletmelerinin hem de kişilerin ciddi önlemler alması gerektiğini söyledi. Özellikle el hijyenine her zamankinden daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini belirten Gıda Güvenliği Uzmanı Dr. İpek Turgay da “Bez yerine kağıt havlu kullanımı artmalı, pos cihazları saat başı dezenfekte edilmeli, temassız kredi kartı işlemine yönlendirilmeli, müşterinin veya personelin kusması durumunda sosluk ve tuzluk gibi masadaki araç – gereçler atılmalı” dedi.
Dünya, Korona Virüsü ile savaşıyor. Virüse maruz kalan kişilerin öksürerek ve hapşırarak ortaya saçtığı damlacıklar, 1.5 – 2 metre uzaklıktaki diğer insanları etkileyebiliyor. Etkilenen kişilerin ağız, burun ve gözlerine temasıyla bulaşabilen virüs, dünyanın birçok noktasında ölümlere neden oluyor. Konda Araştırma ve Danışmanlık’ın yaklaşık 2 yıl önce yaptığı ‘Yeme İçme Değerleri ve Alışkanlıkları Araştırması’na göre Türkiye’de dışarıda yemek yeme oranının % 65 olduğuna dikkat çeken İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Gıda Güvenliği Platformu kurucusu Prof. Dr. Özer Ergün, içinde bulunduğumuz bu zorlu günlerde hem işletmelerin hem de kişilerin ciddi önlemler alması gerektiğini söyledi.
Dezenfektanlar ulaşılabilir olmalı
Her gıda işletmesinde yeterli sayıda maske ve eldiven bulunmasının öneminin altını çizen Prof. Dr. Ergün, “Alan ve ekipman temizliğinde kullanılan deterjan ve dezenfektanların virüsler üzerine etkili olanları (hidrojen peroksit bazlı) temin edilmeli ve depoda yeterli stok bulundurulmalı. Kağıt havlu her alanda bolca ve ulaşılabilir olmalı. Personelin kullanabileceği bol miktarda el dezenfektanı yine ulaşılabilir bölgelere konulmalı, müşteri tuvaletleri çıkışına el dezenfektanları konmalı. Mümkünse tuvaletlerin yanı sıra restoran alanına müşterinin ulaşabileceği noktalara el dezenfektanları yerleştirilmeli” dedi.
Ellere dikkat!
Akademik Hijyen Eğitim, Denetim ve Danışmanlık Hizmetleri Gıda Güvenliği Uzmanı Dr. İpek Turgay da özellikle el hijyenine her zamankinden daha fazla önem verilmesi gerektiğini belirterek lavabolardaki sıvı sabunluk ve el dezenfekte ünitelerinin dolu olması gerektiğini ifade etti. Sabunluk ve dezenfekte ünitelerinin basma noktalarının da gün içinde sık sık dezenfektan ile silinmesi gerektiği uyarısında bulunan Dr. Turgay, “El yıkama için mutfak şefleri ve şef yardımcıları tarafından saat başı alarm kurularak tüm personelin sırayla etkin şekilde el yıkaması sağlanmalı. Eldiven kullanımlarında aynı eldiven ile birden fazla yüzeye temas edilmemeli, sık eldiven değişimi konusunda personel sürekli takip edilmeli ve uyarılmalı” diye konuştu.
Bez kullanımından kaçınılmalı, pos cihazları dezenfekte edilmeli
Öksürme, solunum zorluğu, ateş gibi belirtiler taşıyan personelin mutlaka müdürlerine bilgi vermesi ve iyileşene kadar çalışmaması gerektiğini de vurgulayan Dr. Turgay, alınması gereken diğer önlemleri şöyle sıraladı:
– Kağıt havlu kullanımı arttırılmalı, kirliliğin yayılmasına neden olan bez kullanımı en aza indirilmeli
– Bezler mümkün olduğunca tek kullanımlık olarak tercih edilmeli. Birkaç defa kullanılacak bezler yıkanıp dezenfektanlı kutular içinde bekletilmeli.
– Gün içinde 30 – 40 dakikada bir her personel kendi tezgahını ve kullandığı buzdolaplarını durulama gerektirmeyen dezenfektan ile dezenfekte etmeli. Bu işlem sırasında bez yerine kağıt havlu kullanılmalı.
– Kullanılan küçük ekipmanlar (kesim tezgahı, bıçak, maşa, kaşık, kepçe) saat başı makinede yıkamaya gönderilmeli, kullanım öncesi durulama gerektirmeyen dezenfektan sıkılmalı.
– Masalardaki sosluklara sürekli el teması olduğundan mümkünse kaldırılmalı ve servis personeli tarafından servis yapılmalı. Bu mümkün değilse sosluklar her saat başı kağıt havlu ve durulama gerektirmeyen dezenfektan ile silinmeli.
– Gün sonunda soslukların boşaltılıp yıkanması ve dış kısımların dezenfekte edilmesi sağlanmalı.
– Ortak kullanım kutusundan alınarak kullanılan çatal / bıçak vb. servis ekipmanlarına herkesin el temasının olmaması için çatal bıçaklar kağıt kılıf içinde sunulmalı ya da eldivenli bir personel tarafından tepsilere konmalı.
– Self servis başlangıç noktasına müşteriler için el dezenfektanı konmalı.
– Masalar da durulama gerektirmeyen dezenfektan ile silinmeli, mümkünse bez yerine kağıt havlu tercih edilmeli.
Her servis masasında el dezenfektanı olmalı
– Personel kredi kartı ya da nakit para alışverişinden sonra mutlaka ellerini dezenfekte etmeli.
– Müşteri temassız kredi kartı işlemi yapmaya yönlendirilmeli.
– Pos cihazları yüzey dezenfektanı ve kağıt havlu ile gün içinde sık sık (mümkünse her saat başı dezenfekte edilmeli)
Müşterinin hasta olması halinde
Müşterinin hasta olması halinde ne yapılması gerektiği konusunda da bilgi veren Dr. Turgay, şunları söyledi: “Hastalık belirtileri taşıyan müşterilerin olduğu düşünüldüğünde hapşırma, öksürme durumunda müşteriye ekstra mendil takviyesi yapılmalı. Müşteri kullanımı için hazır bekleyen el dezenfektanı servis edilmeli. Müşteri kalktıktan sonra masadaki tüm sosluk, tuzluk, hardal vb. kaldırılmalı, sosluklar boşaltılıp makinede yıkanıp dezenfekte edilmeli. Bu ekipman kesinlikle başka müşteri kullanımına sunulmamalı.”
Müşteri ya da personelin kusması halinde
Müşteri ya da personelin kusması halinde de paniğe kapılmadan alınacak önlemleri sıralayan Dr. Turgay, temizliği yapacak olan personelin öncelikle maske ve eldiven giymesi gerektiğini söyledi. Bulaşma olan alanın çevresi boşaltıldıktan sonra (2 metre çapı boş olmalı) bulaşmanın olduğu çevrede gıda ya da içecek bulunuyorsa hepsinin imha edilmesi uyarısında bulundu. Bulaşmanın olduğu alandaki tüm ekipmanların yıkama ve dezenfeksiyona tabi tutulması gerektiğinin de altını çizerek, “Bölgedeki masa, zemin vb. tüm alanlar dezenfektanlı deterjanlar ile silinmeli. Mutlaka dezenfektan içerikli deterjan kullanılmalı. Temizlik gereçleri ve personelin kullandığı koruyucular poşete alınıp ağzı kapatılarak çöpe atılmalı” ifadelerini kullandı.
Dr. Turgay, konuyla ilgili daha fazla bilgi için Sağlık Bakanlığı’nın yönlendirmelerinin takip edilmesi gerektiğini de bildirdi.
