Türkiye Yayıncılar Birliği’nin T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Ortaklıklar ve Ağlar Hibe Programı çerçevesinde hayata geçirdiği OKUYAY Platformu (Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu), Londra’ya bir çalışma ziyareti gerçekleştirdi. Okuma kültürünü yaygınlaştırma üzerine çalışan kuruluşlarla toplantılar yaparak bilgi ve fikir alışverişinde bulunan OKUYAY Platformu ekibi, İngiltere’de bu amaçla yapılan etkileyici kampanya ve projeleri de yakından inceleme imkanı buldu.
Okuma kültürünü desteklemeye çalışan STK’lere, aktivistlere ve gönüllülere destek vererek Türkiye ve Avrupa’daki iyi örnekleri Türkiye geneline yaymayı hedefleyen OKUYAY Platformu; düzenlediği çalışma ziyaretleriyle de projeyi güçlendirmeyi amaçlıyor. OKUYAY Platformu yetkilileri, bu amaçla temmuz ayında Londra’ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretinde okuma kültürünün yaygınlaştırılması konusunda İngiltere daha önce yapılmış ve sürmekte olan birçok proje ve kampanya hakkında bilgi topladılar. Proje koordinatörü Ebru Şenol, sektörel uzman Sevengül Sönmez, proje ortakları temsilcileri Duygu Yaşar (AÇEV) ve Özge Çehreli’den (Kadıköy Belediyesi) oluşan ekip, Londra çalışma ziyaretinde toplam 12 toplantı gerçekleştirdi.
Projenin ortaklarından Kingston Üniversitesi’nin organizasyonuyla Londra ziyaretini gerçekleştiren proje ekibi ilk toplantısını, Afrika’da kitaba ulaşamayan her yaştan insana kitap götüren Book Aid International’da gerçekleştirdi. Daha sonra, okuma kültürünün yaygınlaştırılmasında kütüphanelerin rolü üzerinde yaptıkları çalışmalarla öne çıkan CILIP (Chartered Institute of Library and Information Professionals) ile görüşen ekip üyeleri; İngiltere’de bu alanda çalışan en önemli kurumlardan biri olan National Literacy Trust’ın yöneticilerinden Fiona Evans ile de bir toplantı yaptı. Aynı gün Libraries Connected yöneticisi Mark Freeman, sorumlu oldukları bölgede kütüphanelerin nasıl işlediği, bütçeleri, kimlerle işbirliği yaptıkları ve gerçekleştirdikleri etkinlikler hakkında OKUYAY Platformu ekibine bilgi aktardı.
Çalışma ziyaretinin ikinci gününde The Literacy Consultancy ve BookTrust yöneticileriyle toplantı yapan proje ekibi; Birleşik Krallık’ta yaşayan her yaştan çocuğa, belediyeler aracılığıyla ücretsiz kitap ve kitler hediye edilen “Book Start” projesi hakkında bilgi aldı. Birleşik Krallık Yayıncılar Birliği’ni de ziyaret eden ekip, birliğin Genel Müdür Yardımcısı Emma House ile İngiltere’deki çeşitli kurumların okuma kültürüne bakış açısı, Dünya Kitap Günü ve son günlerde gündemlerinde olan konular üzerine bir görüşme gerçekleştirdi.
Proje ekibi üçüncü günde, The Reading Agency ve bu kurum bünyesinde yıllarca görev yapmış, şimdi hapishanelerde gerçekleştirilen okuma kampanyalarını yürüten ve Marlborough Edebiyat Festivali’ni düzenleyen Genevieve Clarke ile görüştü.
OKUYAY Platformu üyeleri, İngiltere’de okuma kültürünün her açıdan nasıl geliştirildiğini görmeyi hedefledikleri Londra çalışma ziyaretinin son gününde ise English PEN yöneticisi Will Forrester ile bir toplantı gerçekleştirerek English PEN’in çeviri kampanyaları, etkinlikleri ve diğer kurumlarla yaptıkları iş birlikleri hakkında bilgi aldı.
Londra çalışma gezisi, OKUYAY Platformu’nun proje ortağı Kingston Üniversitesi’ne yapılan ziyaret ve School Library Association ve World Reader ile yapılan görüntülü konuşmalarla sona erdi. Kingston Üniversitesi proje yetkililerine, okula yeni başlayan öğrenciler arasında tek bir kitap aracılığıyla ortak bir bağ kurulmasını hedefleyen “Big Read” projesi hakkında detaylı bilgi verdi.
TÜRKİYE İÇİN İKİ ÖNEMLİ ÖRNEK
Londra ziyaretinde birçok iyi örnekle tanışan proje ekibi; özellikle iki örneğin, BookTrust’ın “Bookstart” ve The Reading Agency’nin “Reading Friends” projelerinin ülkemizde de uygulanabilmesinin çok önemli olduğuna dikkat çekiyor.
Dünyanın ilk ulusal kitap hediye etme programı olan “Bookstart”, İngiltere ve Galler’de yaşayan her çocuğa okuldan önceki iki önemli aşamada ücretsiz kitapların yanı sıra ek ihtiyaçlara sahip çocuklar için ücretsiz paketler, birlikte okumaya ilişkin ipuçları, rehberlik, kaynaklar, etkinlikler ve daha birçok imkân sunuyor. 25 yıldır, erken yaşlardan itibaren okuma ve okuma alışkanlığı geliştirmeyi destekleyen “Bookstart” projesi, kitapları ve tekerlemeleri doğrudan eve yerleştirip aileleri birlikte okumaya teşvik ediyor.
“Reading Friends” programı ise, insanları okuma yoluyla birbirine bağlayan Büyük Piyango Fonu tarafından finanse edilen, İngiltere’deki heyecan verici yeni programlardan biri. Gönüllüler tarafından sunulan ve yaşlılarla ortaklaşa üretilen programda, sohbet etmek ve hikâyeleri gruplar halinde veya birebir oturumlarda paylaşmak için düzenli olarak buluşuluyor. Haziran 2017’den bu yana yürütülen programda The Reading Agency, farklı yaklaşımları test etmek için bir dizi kurum ve toplulukla ortaklaşa çalışıyor. Farklı ve yalıtılmış topluluklara ulaşmanın yollarını aramanın yanı sıra programda, okullar ve kolejlerle çalışarak nesiller arası fırsatların da geliştirilmesi için hazırlıklar yapılıyor.
