NASA, geçtiğimiz Cumartesi günü, Uluslararası Uzay İstasyonu‘nda (ISS) bulunan astronotlar Butch Wilmore ve Sunita Williams‘ın eve dönüş planını açıkladı. Başlangıçta sekiz günlük bir yolculuk için anlaşan mürettebat, şimdi en erken Şubat 2025’te, yani en az sekiz ay daha uzayda kalacak.
Dönüş uçuşunda, sorunlu Boeing Starliner uzay aracı yerine SpaceX‘in aracı kullanılacak. Kesin bir tarih belirlenmemiş olsa da, en iyi ihtimalle Şubat başında gerçekleşecek dönüş, mürettebatın uzayda geçireceği süreyi 5 Haziran 2024’teki fırlatma tarihinden itibaren en az 240 güne çıkaracak. Mart ayında gerçekleşecek bir dönüş ise bu süreyi 270 güne kadar uzatabilir.
Sekiz ay kulağa uzun gelse de, bu süre uzay yolculuğu için rekor sayılmaz. Astronotlar genellikle ISS’te ortalama altı ay geçiriyor, ancak çeşitli nedenlerle görevler daha uzun sürebiliyor.
En Uzun Uzay Yolculukları
Amerikalı bir astronotun uzayda kesintisiz geçirdiği en uzun süre rekoru, Frank Rubio‘ya ait. Rubio, Eylül 2022’den Eylül 2023’e kadar 371 gün boyunca ISS’te kaldı. Başlangıçta Mart 2023’te dönmesi beklenen Rubio’nun uzayda kalış süresi, Rus Soyuz uzay aracının zarar görmesi nedeniyle iki katına çıktı.
Ancak uzayda en uzun süre geçiren insan unvanı hala Rus kozmonot Valeri Polyakov‘a ait. Polyakov, Ocak 1994’ten Mart 1995’e kadar 437 gün boyunca Rusya’nın artık kullanılmayan Mir uzay istasyonunda çalıştı.
Diğer dikkat çekici uzun süreli uzay yolculukları arasında, Amerikalı astronot Christina Koch‘un 328 günlük ve Scott Kelly‘nin 340 günlük görevleri bulunuyor.
Uzayın İnsan Vücuduna Etkileri
NASA’nın ikizler çalışması, uzun süreli uzay yolculuğunun insan sağlığı üzerindeki etkilerini inceledi. Araştırma, astronotların gen ifadesi, vücut ağırlığı ve bağırsak mikrobiyomu bileşiminde değişiklikler yaşadığını ortaya koydu. Ayrıca, mikro yerçekiminde uzun süre kalan astronotların kas ve kemik kaybı, görme sorunları, bağışıklık sisteminde zayıflama, kan pıhtılaşması ve iltihaplanma riski artışı ve DNA hasarı gibi kısa vadeli sağlık etkileri yaşama olasılığının yüksek olduğunu gösterdi.
Williams ve Wilmore’un önümüzdeki beş ila altı ay boyunca uzayda geçirecekleri süre, bu geçici değişikliklerin yanı sıra izolasyon ve can sıkıntısıyla ilişkili zihinsel sağlık değişikliklerini de beraberinde getirebilir. Ancak uzatılmış uzay görevleri artık alışılmadık değil ve çözülmemiş teknik sorunları olan bir uzay aracıyla ikiliyi eve göndermekten çok daha güvenli.
