Bilim insanları, Meksika‘nın güneyindeki sık ormanların altında gizlenmiş devasa bir Maya kentinin izlerini tespit etti. Lazer algılama teknolojisi kullanılarak yapılan keşif, bölgenin zannedilenden çok daha yoğun bir nüfusa ev sahipliği yaptığını ortaya koydu.
Yakınındaki lagünün adından esinlenilerek “Valeriana” adı verilen kayıp kent, Yucatan Yarımadası’nın güneyinde yer alan ünlü Calakmul metropolü kadar yoğun bir yerleşime sahip olabilir. Bu hafta Antiquity dergisinde yayımlanan çalışma, bilinen Maya yerleşimleri arasındaki görünüşte boş olan orman örtülü alanların bir zamanlar çok yoğun bir nüfusa sahip olabileceğini gösteriyor.
Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nden araştırmanın ortak yazarı Adriana Velázquez Morlet, “Önceki araştırmalar, bugünkü Campeche eyaletinin büyük bir bölümünün antik sakinleri tarafından dönüştürülmüş bir peyzaj olduğunu gösterdi. Şimdi bu çalışma, az bilinen bir bölgenin kentleşmiş bir peyzaj olduğunu ortaya koyuyor.” dedi.
Yaklaşık 122 kilometrekarelik bir alanı kapsayan LiDAR görüntülerinde 6.479 yapı tespit edildi. Uçaktan gönderilen binlerce lazer darbesi kullanan bu teknik, çıplak gözle görülemeyen topografik değişimleri ortaya çıkarabiliyor. Görüntüler, tapınak platformları, törensel top oyun sahaları, konut platformları, tarım terasları ve hatta bir baraj olduğu düşünülen yapıları ortaya çıkardı. Enstitü, yapıların MS 250-900 yılları arasına tarihlenebileceğini, ancak yerleşimin 100 yıl önce başlamış olabileceğini belirtti.
Tulane Üniversitesi’nde lisansüstü öğrencisi olan Luke Auld-Thomas, ormansızlaşmayı ölçmek için 2013’te yapılan bir LiDAR taramasını yazılım aracılığıyla yeniden incelerken ormanın içindeki tuhaf oluşumları fark etti.
Tulane Üniversitesi profesörü ve Auld-Thomas’ın danışmanı Marcello Canuto, “Toplanan kapsamlı veriler, antik Maya halkı hakkında daha iyi hikayeler anlatmamızı sağlayacak. Bilim insanlarının halihazırda bildikleri siyasi ve dini tarihler ile antik uygarlıkların nasıl yönetildiğine dair yeni ayrıntıları birleştirebileceğiz.” dedi.
Çalışmada yer almayan Florida Üniversitesi antropoloji profesörü Susan D. Gillespie, LiDAR’ın değerli bir araç olduğunu, ancak bazı özelliklerin sahada araştırmacılar tarafından doğrulanması gerektiğini belirtti.
