Tiyatro Pol, hareket halinde bir otobüste geçen oyunu “Çok Uzak Çok Yakın“ın sadece 41 sahnelemede kalan ibretlik hikayesini anlattı.
Tiyatro… Tiyatro… Dergisi, Sosyal Kafa ve Sahneden.Net işbirliğiyle hayata geçen “Türkiye’den Kamusal Tiyatro Deneyimleri” projesinde ilk konuk hareket halindeki bir otobüste oyun sahneleyen Tiyatro Pol oldu. Avrupa Birliği’nin kültür fonu @CultureCIVIC Kültür Sanat Destek Programı tarafından desteklenen projenin Sosyal Kafa TV’de yayınlanan ilk bölümünde Tiyatro Pol’den Burcu Halaçoğlu ve Erkan Akbulut, “belediyeden otobüs isteme, mecburen satın alma ve yolda kaldığı için satma” serüvenlerini anlattı.
“Başka yerden bulamayacağımız bir şey istedik”
“Çok Uzak Çok Yakın” oyununun yazarı, yönetmeni ve oyuncusu Burcu Halaçoğlu, oyunu sahnelemek için neden bir otobüsü seçtiklerini, “çatışan sınıfların buluştuğu yer olması” sözleriyle açıklıyor. Otobüste “çatışan sınıflar buluşmuş” ama tiyatro otobüsle buluşamamış. Çünkü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT uzun görüşmelere, girişimlere rağmen Tiyatro Pol’e otobüs tahsis etmemiş, belirli günlerde kiralamasına dahi izin vermemiş. Halaçoğlu “Sahne istemedik, başka yerden bulamayacağımız bir şey istedik: Bir belediye otobüsü” diyor.
“Bir oyun yaktığımız mazota değmez!”
Yapımcı-Oyuncu Erkan Akbulut görüşmelerde mazot hesabı yapıp, “Oyun başına 35 kişi! Yaktığımız mazota değmez” diyen yetkililerden yılmış.”Sanatla pragmatizm yan yana gelir mi?” diye soruyor: “Bir küçücük taş atacaksak da ürküttüğümüz kurbağaya değsin, diyorlar. Hatta kurbağa katliamı yapmak istiyorlar. Ama tiyatro öyle bir şey değil ki. Sanat ile pragmatizm nasıl yan yana gelsin. Gelmiyor işte! Oyunu kaç kişinin izleyeceğini sorup, mazot hesabı yapıyorlar. Oyun başına 35 kişi! Yaktığımız mazota değmez, diyorlar.”
“Herkesin oyuncu olduğu bir deneyim”
Yönetmen Burcu Halaçoğlu, oyunun interaktif, katılımcı bir oyun olduğunu dile getiriyor ve ekliyor: “Seyirciler de aslında otobüsteki yolcular rolünde. Oyuncularla aynı pozisyonda. İki duraktan otobüse alıyorduk seyirciyi. Hepimiz otobüsteki yolcularız. Çok garip bir deneyim. O yüzden bence ana akım tiyatro seyircisine ulaşamadık.”
Halaçoğlu, kamu kurumlarının, özellikle de belediyenin kamusal alandaki böyle bir projeye destek vermemesini anlayamıyor. Büyük bir özgüvenle “Bu proje müthiş” diyor: “Kent kültürüne, kent bilincine, sınıflar arası çatışmalara, sosyal uzlaşıya dair müthiş bir proje. Biz bunu yerel yönetimimize anlatamıyoruz. İstanbullu olmakla ilgili çok değerli bir proje olabilirdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kendi projesi olabilirdi. Bu şehirde yaşayan insanların arasındaki çatışmalar ve çözümler üzerine bütün otobüste birlikte düşündüğümüz bir oyun.”
“Sadece 41 kere oynanabildi”
“Çok Uzak Çok Yakın” oyunu 16 Şubat 2022’de prömiyerini yaptı ve Mayıs 2023’te son oyunlarını oynayarak, bir buçuk sezonda 41 kere sahnelenerek izleyicilere veda etti. Bir oyunda en fazla 35 izleyici alan oyun, toplamda 1500’den az izleyiciye ulaşmış oldu. Burcu Halaçoğlu, eşsiz bir iyimserlikle “Bence bu bir özel tiyatro ve böyle bağımsız bir girişim için güzel bir rakam” diyor ama hayallerinin senelerce oynamak olduğunu da vurguluyor: “Bu yaptığımız işlerin böylesuya bir taş atmış gibi yok olup gitmesinden ben çok korkuyorum. Suya yazılmış gibi unutulup gitmesinden çok korkuyorum. Otobüsü ağlaya ağlaya bıraktık. Keşke gökten bir otobüs düşse, oyunu yeniden yapsak.”
“Tiyatro ile tiyatro programının kaderi aynı”
Tiyatro Pol’ün otobüs bulamama, otobüste tiyatro yapamama hikayesinin bir benzerini söyleşi çekimleri esnasında program ekibi de yaşadı. Tüm girişimlerine ve yazılı başvurularına rağmen İETT’den 2 saatliğine otobüs kiralayamadı. Birkaç kez telefonla arayan İETT görevlileri oyun ve içeriğiyle ilgili pek çok soru sordu, oyun metnini istedi. Ardından da “Operasyonel nedenlerle boşta otobüs olmadığı için talebinizi karşılayamıyoruz” yanıtı verildi.
