İtalyan Yüksek Rönesansı’nın değerli sanatçılarından Leonardo Da Vinci’nin 1495 tarihli eseri olan, manastır yemekhanesinde konumlanan “Son Akşam Yemeği” eserine bakıyoruz.
Konuyla paralel, son derece uygun bir mekâna konumlandırılmış bu eserde Da Vinci, sonsuz mükemmel olanla insanoğlunun doğasındaki kaosu, yani ilahi olanla dünyevi olanı başarıyla birleştirmiş.
Eserin öyküsünde, Hz. İsa on iki havarisine “içinizden biri bana ihanet edecek!” diyor. Esere yapılan iki adet yorumdan biri bu söz karşılığında havarilerin verdiği tepkiler. Diğeri ise Hz. Isa ekmek ve şaraba uzanıyor. Bu an Efkaristiya (kutsal komünyon) ayininin başlangıcı olarak veriliyor.
“Bu ekmeği alın, bu benim bedenimdir. Bu şarabı alın, bu benim kanımdır. Ve beni hatırlayın.”
Resmin incelemesine geçecek olursak, burada eşkenar bir üçgen form içinde merkezde, başı pencereye denk getirilerek hale içindeymiş gibi gösterilmiş Hz. İsa’yı ve yanında dört tane üçlü gruplar halinde birbiriyle etkileşim halinde olan havarilerini görüyoruz. Figürlerin her biri bu alan içinde duran bir anıt gibi. Hz Isa, sükunet içinde ilahi merkez ve onun çevresinde insanoğulları bütün hataları, korkuları ve endişeleri ile yer alıyor. Yalın tasvirler ile dikkatimizi figürlere ve yüz ifadelerine odaklayabiliyoruz.
Hz. İsa, kâseye doğru uzanırken, aynı kâseye ona ihanet edecek olan Hz. Yahuda’nın da uzandığını görüyoruz. Romalılar, Hz. İsa’ya ihanet etmesi için ona otuz parça gümüş vermiş. Bu gümüş dolu torbayı sağ elinde tutuyor. İsa’dan geriye doğru çekilmiş ve yüzü gölgeli. Boynunun dönük olması bize gece kendini asacağını hatırlatıyor. Yahuda’nın hemen arkasında İsa’nın koruyucusu Aziz Petrus’u görüyoruz. Ve yanında Aziz Yuhanna. Soldan başlayarak sırayla; Bartholomew, Küçük James (the lesser), Andreas, Yahuda, Petrus, Yuhanna, Thomas, Büyük James, Philip, Matta, Thaddeus ve Simon yer alıyor.
Perspektif çizgileri, Hz. İsa’ya doğru mekansal açı ile bütünleşiyor ve eserin yapım malzemesi kuru sıva üzerine yağlı boya ve tempera karışımı olarak karşımıza geliyor.
Da Vinci bu eserinde, tarihte yaşanmış farklı sahneleri hatırlatıyor ve aynı zamanda bu öykünün ilahiliğini vurguluyor.
