James Webb Uzay Teleskobu, bilinen evrenin dört en eski galaksisinden ikisini keşfetti; bu galaksiler, kozmik ‘fıstık’ ve ‘pamuk topu’ olarak adlandırılıyor.
James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanan astronomlar, Büyük Patlama’dan sadece 330 milyon yıl sonrasına tarihlenen bilinen evrenin en eski ve en uzak galaksilerinden ikisini keşfettiler.
Bu antik nesneler, şimdiye kadar tespit edilen en uzak ikinci ve dördüncü galaksiler olarak tahmin ediliyor ve daha önce JWST tarafından zamanın başlangıcından yaklaşık 300 milyon yıl sonra tespit edilen JADES-GS-z13-0 adlı en eski bilinen galaksinin hemen gerisinde bulunuyorlar. Bu üç eski galaksinin ışığı, JWST’nin merceğine ulaşmak için 13 milyar yıldan fazla bir süre boyunca seyahat etti.
Pennsylvania State Üniversitesi’nden astronomi ve astrofizik yardımcı doçenti ve galaksiler üzerine yapılan yeni bir çalışmanın ortak yazarı Joel Leja, “Bu galaksilerin ışığı çok eski, Dünya’dan yaklaşık üç kat daha eski” dedi. “Bu ışık sayesinde, kozmik başlangıçta [galaksileri] yöneten egzotik fiziksel olayları anlamaya başlayabiliriz.”
Leja ve meslektaşları, yeni keşfedilen galaksileri Pandora Kümesi veya Abell 2744 olarak adlandırılan bir uzay bölgesinde tespit etti – NASA’ya göre 4 trilyon güneş kütlesine eşdeğer küme içeren dev bir galaksi kümesi.
Galaksi kümeleri, yerçekimi tarafından bağlanan evrendeki en masif yapılar. Ancak, yeni keşfedilen eski galaksiler kümenin içinde değil, onun arkasında keşfedildi – bu, Albert Einstein tarafından önceden tahmin edilen doğal bir büyütme etkisi olan yerçekimi merceklemesi sayesinde mümkün oldu. Yerçekimi merceklemesi, ultra-masif bir nesnenin etrafındaki uzayı eğip ve yakınından geçen ışığı büker ve büyütür.
Yeni JWST gözlemlerinde, Pandora Kümesi’nin kütlesi, bu iki galaksinin ışığını büyütmek için yeterince güçlü bir yerçekimi merceği oluşturdu, onlara rağmen Pandora’nın birkaç milyar ışık yılı gerisinde bulunmaları.
Bu yakın çekim görüntüleme, iki eski galaksinin, aynı kozmik tarihte gözlemlenen diğer galaksilere kıyasla önemli ölçüde daha büyük göründüğünü ortaya koyduğunu belirtti araştırmacılar. Gerçekten de, galaksiler o kadar büyük görünüyordu ki araştırmacılar belirgin şekillerini çıkarabildi.
“Pek çok kez bu mesafelerde bulunan daha önce keşfedilmiş galaksiler, görüntülerimizde bir nokta olarak görünürler,” diyor Penn State’de postdoktora araştırmacısı olan ve çalışmanın baş yazarı olan Bingjie Wang. “Ancak bizim keşfettiğimiz galaksilerden biri, neredeyse bir fıstık gibi uzun, diğeri ise bir pamuk topu gibi görünüyor.”
“Yıldızların nasıl oluştuğuna veya oluştuktan sonra onlara ne olduğuna bağlı olarak bu boyuttaki farkın neden kaynaklandığı belirsizdir, ancak galaksi özelliklerindeki çeşitlilik gerçekten ilginç,” diye ekliyor Wang.
Yeni galaksiler, JWST tarafından tespit edilen son derece eski nesnelerin artan bir listesine katılıyor. Son zamanlarda teleskop, bilinen evrendeki en eski aktif süper kütleli kara deliği keşfetti – Büyük Patlama’dan yaklaşık 450 milyon yıl sonra tarihlenen – ve ayrıca Dünya’dan yaklaşık 12.3 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan organik moleküllerin en eski kanıtını ortaya çıkardı.
Yeni araştırma, 13 Kasım’da The Astrophysical Journal Letters‘da yayımlandı.
Livescience
