Yaklaşık 5.000 yıl önce, eski Mısırlılar insanların dünyayı şekillendirme biçimini devrimleştirdi. PLOS ONE dergisinde yayımlanan yeni bir makale, eski Mısırlıların bunu başarmak için muhtemelen dünyanın ilk hidrolik mühendisleri olduklarını açıklıyor.
Araştırma, Mısır’ın ikonik piramitlerinin en eskisi olan Kral Coser‘in mezar kompleksine odaklanıyor. Coser Piramidi yaklaşık MÖ 2680’de inşa edildi. Bu dönemde, avcı-toplayıcılar Stonehenge’i yeni yeni dikmeye başlamış, Sibirya’nın Wrangel Adası’ndaki son yünlü mamut popülasyonu hâlâ hayattaydı. Piramit, bugün Gize Piramitleri’nin yaklaşık 15 km güneybatısında, Sakkara’da hâlâ ayakta duruyor.
Çalışmanın yazarları, Kral Coser’in mezarının “anıtsal mimaride önemli bir dönüm noktası olarak kabul edildiğini” belirtiyor. “Bu, iki önemli yeniliği ortaya koyan ilk yapıdır: firavunun mezarı için piramit şekli ve duvarcılıkta yalnızca tam işlenmiş taşların kullanılması. Uygulamada ayrıca, milyonlarca taşı çıkarma ve kaldırma, ardından hassasiyetle istifleme yeteneğiyle devrim niteliğindedir,” diye ekliyorlar.
Coser’in kompleksi, her biri yaklaşık 300 kg ağırlığında 2,3 milyon kireçtaşı bloktan oluşuyor. Basamaklı piramidin 6 katı var ve 62,5 metre yüksekliğe, 121 metre genişliğinde bir tabana sahip. Yaklaşık 150 yıl boyunca, eski Mısırlılar 20 milyon tondan fazla taşı hareket ettirerek 6 anıtsal piramit daha inşa etti. Yazarlar, bu zaman diliminde saatte yaklaşık 50 ton taş bloğun kesilmesi, taşınması ve yerleştirilmesi gerektiğini hesaplıyor. “Her piramidin bloklarının milimetre hassasiyetiyle yerleştirilmediği kabul edilse bile, gerçekleştirilen iş gerçekten dikkat çekici,” diye yazıyorlar. “İlginç bir şekilde, Mısır’da daha sonra inşa edilen piramitler zamanla küçülme eğilimi gösterdi ve bir daha asla Eski Krallık’ın anıtsal yapılarının hacmine ulaşamadı.”
Bunu nasıl başardılar?
Yazarlar, “Piramit mimarlarının çalışma alanından özgün kaynaklar şu anda eksik olduğundan, piramit inşaatı için genel kabul gören bütüncül bir model henüz mevcut değil,” diyor. Eski Mısır’daki daha yakın tarihli yapılar, arkeologlara ve mühendislere ipuçları sundu.
Yeni bir disiplinler arası analiz, Mısır’ın en eski piramidinin nasıl inşa edildiğini gösteriyor gibi görünüyor. Ancak bu, Coser Piramidi’nin birkaç yüz metre batısındaki bir yapıya bakmaktan geliyor. Gisr el-Mudir, diğer adıyla Büyük Çevre Duvarı, daha önce açıklanamamış bir yapıydı. Yeni çalışma, bunun su ve sedimenti yakalamak için bir “kontrol barajı” işlevi görmüş olabileceğini öne sürüyor.
Su, piramidin dışında kazılan bölmelerde işlenmiş bile olabilir; burada sedimantin çökmesine izin veriliyordu. Su, piramidin şaftlarına akmasına izin verilerek, yapı yükseldikçe inşaat taşlarını taşımaya yardımcı olmuş olabilir.
Yazarlar, “Disiplinler arası bir analize dayanan bu çalışma, ilk kez Sakkara sitesinde bulunan birkaç devasa yapının işlevini ve inşa sürecini açıklıyor,” diye belirtiyor. Yapıların “su saflığını artıran ve pratik kullanımlar ve hayati ihtiyaçlar için akışı düzenleyen birleşik bir hidrolik sistem oluşturduğunu” söylüyorlar. “Olası kullanımlar arasında, analizimiz bu sedimentsiz suyun hidrolik asansör sistemiyle piramidi inşa etmek için kullanılabileceğini gösteriyor.”
Yazarlar, eski Mısırlılar tarafından su arıtma için geliştirilen yöntemlerin inşaatın ötesinde tüketim, sulama, seyrüsefer ve ulaşım alanlarına da uzanmış olabileceğini belirtiyorlar.
