Suç üzerine olup biten, yazılan, çizilen, yaşanan, sinemaya uyarlanan, kurgu veya kurgu dışı veya gerçek her ne olursa olsun merakımızı, ilgimizi hemen çekmekte. Nasıl bir insan olursa olsun, insanın suça olan meyli şaşırtıcı derecede gerçek. Şaşırtıcı derecede diye yazıyorum çünkü işlenen suçlar ile ilgili, artık bundan sonra şaşırmayacağım dediğimiz anda başka bir suç işlenip bizi yine hayretler içine sokmaya devam etmekte. Bu anlamda özellikle suç psikolojisi üzerine yazılmış olan polisiye romanlar, edebiyat türleri içinde en ilgi çekici olanı.
Ian Rankin’in Siyah ve Mavi kitabı üzerine yazacağım bu yazı her şeyden önce benim çok ilgimi çekiyor. Çünkü bu türde, suç üzerine yazılmış, ustalık gerektiren kurgu romanlar, insanın doğal, psikolojik, sosyolojik, hatta politik varoluşu üzerine önemli ipuçları içeriyor. Alt başlığı Bir Dedektif John Rebus Polisiyesi: 8 olarak lanse edilen Ian Rankin polisiye romanı Siyah ve Mavi, Edinburgh coğrafyasındaki işlenen suçlara, cinayetlere dair bir kurguyla karşımıza çıkıyor. İskoçya doğumlu olan Ian Rankin, Dedektif John Rebus serisiyle başarıya ulaşmadan önce üzüm toplayıcılığı, çoban, vergi memuru olarak çalıştı. Edebiyat dünyası tarafından dikkat çeken ve çok satanlar listesine giren John Rebus seri kitapları tam 22 dile çevrildi.
Serinin 8’inci kitabı olarak karşımıza çıkan Siyah ve Mavi, İskoçya’nın sosyal açıdan geniş panoramik bir izdüşümü olarak, son derece etkileyici, bir o kadar da karmaşık suç romanı niteliğiyle kendine önemli bir yer ediniyor.
İncil John isimli bir seri katil 1960’lı yıllarda İskoçya’yı dehşete düşürmüştür. Tam otuz yıl sonra bu sefer Johnny İncil lakaplı yeni bir seri katil ortaya çıkar. Yeni çıkan ve kimsenin hakkında hiçbir şey bilmediği bu katil, izindeki bir petrol platformu çalışanını öldürür. Böylece işler sarpa sarmaya, gerek dedektif John Rebus ve polis arkadaşları için gerekse haberleri yakından takip eden İskoçyalılar için gelişmeler iyice endişe verici boyuta ulaşmakta ve sarpa sarmaktadır.
Kahramanımız ve dedektifimiz John Rebus’un geçmişi çok da temiz değildir. Yine bir cinayet vakasında adaleti yanıltmak suçlamasıyla karşı karşıya gelmiş, bu yüzden emniyet teşkilatı ve basın tarafından göz hapsine alınmıştır. Attığı her adım öncesi birçok defa düşünmek ve her önüne gelen delili en ince ayrıntısına kadar irdelemek zorunda olan Rebus için Johnny İncil vakası tam bir baş belasıdır. Bu şekilde bir denetim altında, tüm gözler onun üzerindeyken çalışmak Rebus’un alışık olduğu bir şey değildir, özgürce çalışma şekline aykırıdır fakat olayların sonunda ya eskisi gibi toplumun güvendiği bir dedektif olacak ya da ucunda kendi ölümüyle sonlanacak bu cendereden çıkamayacaktır. Konu ilerledikçe cinayetlerin ardında Glasgow’un yeraltı dünyasından Kuzey Denizi petrol platformlarına birçok mide bulandırıcı mesele ile karşı karşıya kalınır.
Ian Rankin, Siyah ve Mavi’de suç dünyasına dair, insanın suç işleme potansiyeline dair hiçbir detayı nerdeyse atlamadan kaleme almış. Soğuk ülke coğrafyasında yaşayan suça meyilli ya da değil insanlarının kafalarının nasıl işlediğini en ince ayrıntılarıyla bizlere aktarabilen Rankin’ın başarısı John Rebus gibi bir kurgu karakteri başarı ile yaratmak yerine hikayenin gerek anlatım, gerek sosyal ve politik yapı panoramasını suç üzerinden çok iyi verebilmesinde yatıyor.
Polisiye ve suç dünyası ile ilgili romanları seviyorsanız Siyah ve Mavi’yi kaçırmayın.
| Yazar | Ian Rankin |
| Yayınevi | Alfa Yayınları |
| Yayın Tarihi | Aralık 2019 |
| Çeviri | Cem Demirkan |
| Türü | Polisiye |
| Sayfa Sayısı | 584 |
