Beyaz Perdeye Uyarlanan Kitaplar

Vizyona girmiş en son kitap uyarlaması filmden başlamak istiyorum. Frank Herbert’ün aynı adlı fantastik – bilimkurgu yapıtından uyarlanan, yönetmen koltuğunda Denis Villeneuve’ün oturduğu, Dune: Çöl Gezegeni‘nin devam filmi 1 Mart’ta vizyona girmiş, gişe rekoru kırmıştı. Dune, altı kitaplık bir bilim kurgu serisi. Gözden geçirilen çevirisiyle İthaki Yayınları tarafından tekrar basıldı. Okurlar tarafından 20. Yüzyılın en iyi bilim kurgu serisi seçilen Dune, genç Paul Atreides’in hikâyesini anlatıyor. Atreides’in ailesi, evrendeki en önemli ve en değerli madde olan melanj ‘baharatının’ tek kaynağı olarak bilinen Arrakis gezegeninin kontrolünü kabul ediyor. İmparatorluğun güçleri Arrakis’in kontrolü için birbirlerinin boğazına sarılırken politika, din, ekoloji, teknoloji ve insani duyguların çok katmanlı, karmaşık etkileşiminden benzersiz bir hikâye doğuyor. Film, Paul’un Harkonnen ailesinin saldırısından kurtulmasından sonra Fremenlerle birlikte yaşamaya başlamasıyla başlıyor.

Adından çok söz ettiren, pek çok tartışmanın ve eleştiri yazısının konusu olan ve 11 dalda Oscar adayı gösterilen başka bir uyarlamayla devam etmek istiyorum. Poor Things, çevirisiyle Zavallılar, 4 Oscar kazanarak geceye damgasını vuran ikinci film oldu. Yönetmenliğini Yorgos Lanthimos’nun yaptığı filmin prömiyeri 1 Eylül 2023’te Venedik Film Festivalinde yapılmış, Türkiye’de ise 9 Şubat 2024’te vizyona girmişti. Zavallılar, İskoç yazar ve sanatçı Alasdair Gray’in Viktorya Dönemi ahlakını hicvederek doğaüstü bir dokunuşla ilmek ilmek ördüğü kara komedisi, postmodern bir Frankenstein anlatısı. Yazara Whitbread Roman Ödülü ve Guardian Kurgu Ödülü kazandıran kitabın ilk çevirisi 2012 yılında Sel Yayıncılık tarafından yayımlandı. 2023 yılında filme uyarlanmasıyla İthaki Yayınları Ocak 2024’te tekrar bastı.

Kitabın tanıtım bülteninde ise şunlar yazıyor: 19. yüzyılın sonlarında yaşa­mış Doktor Archibald McCand­less’ın anılarını okurken uçarı Bella Baxter ile tanışacaksınız. Yeni geldiği dünyayı öğren­meye can atan bu kadının tuhaf hayatı, değişimin eşiğindeki Glasgow’un büyüleyici atmosferinden Paris’in genelevlerine kadar rüzgâra kapılmış gibi sürükle­yecek sizi. 1914 yılında Victoria McCandless’ın yani “gerçek Bel­la”nın kaleme aldığı son sözde ise karşınıza Archibald’ın anlatısını delik deşik edecek başka bir ger­çeklik sunulacak.

Alasdair Gray’in ürkütücü çi­zimleriyle bezeli bu ilham dolu çılgın eser, sınıf züppeliğinden İn­giliz emperyalizmine, erdem tasla­maktan genel geçer bilgeliğe, eline ne geçirirse yerden yere vuruyor…

En İyi Kısa Film Oscar’ı alarak geceye damgasını vuran başka bir uyarlama ise Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü. 2023 yapımı kısa filmin yönetmenliğini ve senaristliğini ise Wes Anderson üstleniyor.

Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü dilimize oldukça geç çevrilmiş bir eser. Kitabın ilk basımı Can Yayınları tarafından 2018 yılında yapıldı ve tekrar basımı aynı yayınevi tarafından 2020 yılında gerçekleşti. Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü, Charlie’nin Çikolata Fabrikası kitabıyla tanınan Roald Dahl’ın 1977 yılında yazdığı bir öykü kitabı. İsmini ise öykülerin birinden alıyor. Dahl’ın yazarlığa başlamasının rastlantılarla örülü sürpriz hikâyesi de bu kitapta yer alan metinlerden biri.

Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü, kumarbaz bir adamın hayatına odaklanıyor. Zengin bir adam olan Henry Sugar’ın en büyük tutkusu kumar oynamaktır. Henry bir gün gözleri kapalı olduğu hâlde görebilen bir adam hakkında bir rapor okuyor. Okuduklarından etkilenen Henry, adamın görmesini sağlayan yöntemi deniyor ve bu yöntem ile kumar oynamaya başlıyor.