Antik bir papirüsün şifresinin çözülmesiyle, Yunan filozof Platon‘un nerede gömülü olduğu İtalyan araştırmacılar tarafından öne sürülüyor. Pisa Üniversitesi’nden filozof Graziano Ranocchia ve meslektaşları, Pompeii’nin yakınındaki antik bir Roma kasabası olan Herculaneum‘da bulunan, lavların altında korunmuş parçaları içeren yanmış papirüslerdeki metni çözmek için yapay zeka (AI) kullandılar. Vesuv Yanardağı‘nın patlamasıyla M.S. 79’da Pompeii gibi Herculaneum da yok oldu, bölgeyi kül ve piroklastik akıntılarla kapladı.
Patlamada karbonlaşan parşömenlerden biri, M.Ö. 110 ila 30 arasında yaşamış olan Atinalı bir filozof ve sonradan İtalya’da yaşamış olan Epicurean filozof Philodemus‘un yazılarını içeriyor. Bu metin, “Akademi Tarihi” olarak bilinen ve dördüncü yüzyılda Platon’un kurduğu akademiyi detaylandırıyor ve Platon’un hayatı hakkında bilgiler veriyor. Tarihçiler zaten, Sokrates’in ünlü öğrencisi olan ve kendi felsefelerini yazan Platon’un, M.Ö. 86’da Romalı general Sulla’nın yok ettiği Akademi’de gömüldüğünü biliyorlardı. Ancak araştırmacılar, Platon’un, Atina’da M.Ö. 348 veya 347’de öldüğü halde, mezarının tam olarak okulun hangi bölgesinde olduğundan emin değildiler.
Ancak, teknolojinin ilerlemesiyle, araştırmacılar şimdi Milli Napoli Kütüphanesi koleksiyonunun bir parçası olan antik papirüsü okumak için kızılötesi ve ultraviyole optik görüntüleme, termal görüntüleme ve tomografi gibi çeşitli son teknoloji tekniklerini kullanabildiler.
Araştırmacılar şu ana kadar Philodemus tarafından yazılan metnin yaklaşık %30’unu oluşturan 1000 kelimeyi tanımladılar. “En önemli haberler arasında, Platon’un Atina’daki Akademi’nin (Platonik okul için ayrılan özel bir alan) bahçesine gömüldüğünü okuyoruz,” araştırmacılar açıklamada yazdılar. “Şimdiye kadar sadece genel olarak Akademi’de gömüldüğü biliniyordu.”
Metin ayrıca, Platon’un M.Ö. 404 ile 399 arasında “köle olarak satıldığını” detaylandırıyor. (Daha önce bunun M.Ö. 387’de gerçekleştiği düşünülüyordu.) Çevrilen metnin başka bir bölümü, Platon’un Trakyalı bir müzisyenin müzikal ve ritmik yeteneklerine olan tepkisini anlatan karakterler arasındaki bir diyalogu betimliyor.
Bu, araştırmacıların Vesuv Yanardağı’nın patlamasından sağ kalan antik parşömenleri okumak için yapay zekayı kullandığı ilk kez değil. Bu yılın başlarında Julius Caesar’ın kayınpederine ait olan yakınlardaki bir villada patlamada karbonlaşmış başka bir parşömenin de şifresi çözülmüştü.
