AI teknolojisi en sevdiğimiz seslere her şarkıyı söyletmeye başladı. YouTube ve sosyal medya bu içeriklerle dolup taşıyor ama?.. Ya ses hakkı?
İsteyen sevdiği sese istediği şarkıyı AI teknolojisi ile okuturken ve bunu sosyal medya mecralarından çok kolay yayabiliyorken, kim neyi nasıl koruyacak konusunda bir çalışma acilen olmalı. Müzisyen yaşıyorsa kendisi, ölmüş bir müzisyensin sesi ise de varisçilerine bu hakkı devredecek yeni bir yapılaşmanın olması gerekiyor. Müzisyenin sesi günümüz teknolojisine karşı güvende tutulmalı.
Telifler ve hakların gerçek dağılımı konusunda yetersiz olan ülkemizdeki meslek birliklerinden böyle bir öncülük beklemek hayal olur. Ancak dünya üzerinde dijital yeni bir yapılaşma ile sağlam bir hak ediş sistemi olursa, bunu bize de uyarlayabiliriz. Umarım yani.
Hazır hak edişler ve meslek birlikleri demişken de son dönemde gerek yazılarımda gerek sosyal medya hesaplarımda bazı sorularım oldu, kaale alınmadı; çünkü muhatapları böylesi kopuk bir piyasada, haklı soruların bile arada kaynayıp gideceğini, birlik olunmayan bir yapı olan müzik dünyasından tek bir ses olunup, konuya neden her bir kurum için yaptırım baskısı sağlanamayacağının aritmatiğini çok çok iyi biliyorlar. Muhataplarım tüm meslek birlikleri MÜYOBİR, MESAM, MSG ve dijital çağın neden vazgeçilmezi kılındığını bir türlü anlayamadığım Spotify yöneticileri… Ben sorularımı yenileyeceğim; bu soruları kimse bütünde tek ses olup sormadığı için yine sanki benim derdim ve bunlar da benim sorummuş gibi kalarak yine yanıtlamayacak ama ben sormaktan ve herkesin sözde umrunda olan ama eylemde yalnız bırakılan her bir müzisyenin adına bu soruları pes etmeden sormaya devam edeceğim.
Sayın Spotify: Dinlemelere eklenme yapılabildiğine dair iddialar malum, liste spekülasyonları aleni gerçekleşirken, paralı sitelerin reklamları tüm sosyal medyaları ve müzisyen DM’lerinde teklif olarak doluyken; gerçek dinlemeden ayrılmayan yöntemlerle dinlemelerdeki bu artışlara çözümünüz nedir? Ayrıca dinlemelerin reel olduğunu anlayabileceğimiz güvenilir bir tarafsız yapı tarafından denetleniyor musunuz? Biz nereden emin olmalıyız istediğinize dinleme ekleyen, istemediğinizin dinlemelerini silen bir yazılım açığınız olmadığını?
Ve Meslek Birlikleri… Öyle çok sorum oldu ki size en sonuncusunu sorayım, buna yanıt verirseniz diğerlerini de hatırlatırım. Konumuz Spotify ise yine onunla bağlantılıydı son sorum: Sayın MSG, “Spotify pazarlığımız uzun sürdü ama istediğimiz her şeyi elde ettik” minvalde bir açıklamanız yayımlandı.
Bu isteklerinizle ilgili ise sadece MSG birlik payı kesintisinin yüzde 10’dan 15’e çıkarıldığını öğrendik. Tarafınızca talep edilip ve Spotify tarafından da kabul edilen başka konularınız var mıydı? Mesela dinlenme spekülasyonlarının güvensizliği ile ilgili bir girişiminiz bu görüşmeler süresince oldu mu? Net ve güven verici yanıtlar aldınız mı, sözleşmenizin tamamını şeffaf bir şekilde üyelerinizle ve basınla paylaşabilir misiniz?
Yazıyı çok kelimelere boğup özden ayırmak istemediğim için kısa kesiyorum. Özetle global çerçevede yeni bir teknolojinin kucağına bırakılan müzik endüstrisini kurtaracak, haklarını koruyacak yeni ve kapsamlı uygulama ve yasalara acil ihtiyaç var. Ve bu arada bu konu ile bağlantılı olarak; müzisyeni korumadığına emin olduğunuz dijitalleri de sistem dışına bırakma cesareti gösterin lütfen. Bence başarabilirsiniz. Ülkemiz için bu konularda umudum yok maalesef; eğer global çerçevede müziğin ve müzisyenin hakkının korunması başarılabilirse, ülkemizi de olumlu yönde etkilemesini dileyebilirim sadece.
Beyza Cumbul
