Dijital arkeoloji dünyasında çığır açan bir gelişme yaşandı. Japon araştırmacılar, yapay zeka teknolojisini kullanarak 134 yıl önce çekilmiş soluk bir fotoğraftan, yüzyıllar öncesine ait bir taş rölyefin son derece ayrıntılı üç boyutlu modelini yeniden oluşturdu.
Ritsumeikan Üniversitesi‘nden Profesör Satoshi Tanaka‘nın liderliğindeki araştırma ekibi ve Pekin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Jiao Pan‘ın ortak çalışmasıyla geliştirilen yeni sinir ağı, tek bir iki boyutlu fotoğraftan etkileyici detaylara sahip dijital model oluşturabiliyor. Bu teknik, özellikle gizli, kazılması çok riskli veya geleneksel üç boyutlu modelleme için fazla hassas olan tarihi eserler için dijital koruma alanında devrim niteliğinde.
UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Endonezya’daki ünlü Borobudur Tapınağı’nın zemin katında bulunan rölyef, geleneksel kıyafetli bir grup insanı, ağaçlar ve antik mimari önünde tasvir ediyor. Eser, 19. yüzyılda restorasyon çalışmaları sırasında çekilen siyah-beyaz bir fotoğrafla belgelenmişti ve daha sonra güçlendirme duvarlarıyla kapatılmıştı.
Ritsumeikan Üniversitesi’nden Profesör Satoshi Tanaka, “Çok görevli sinir ağımız, eski fotoğraflardan Borobudur’un zemin katındaki gizli rölyefleri başarıyla yeniden oluşturdu. Bilgisayar görselleştirme ve sanal gerçeklik sayesinde, araştırmamız artık bu görünmeyen hazinelerin sanal keşfine olanak tanıyor.” dedi.
Teknolojinin arkasındaki sır, “yumuşak kenar algılama” adı verilen yöntemde yatıyor. Bu yöntem, derinlik ve detay gösteren ince eğrilik değişimlerini tespit ediyor. Yapay zeka, klasik kenar algılama yöntemlerinin aksine, parlaklıktaki ani değişimlere bakmak yerine, rölyefin eğrisinin kademeli olarak değiştiği “yumuşak kenarları” tespit ederek figürlerin daha ince doku ve şekillerini ortaya çıkarıyor.
