NASA‘nın InSight Lander görevi sona ereli neredeyse 2 yıl olmasına rağmen, uzay robotunun topladığı jeolojik veriler Mars‘ın iç yapısı hakkında yeni bilgiler sunmaya devam ediyor.
Bilim insanları, InSight’ın verilerinde Mars’ta sıvı su okyanusu bulunduğuna dair kanıtlar olduğuna inanıyor. Bu keşif, Kızıl Gezegen’in yaşanabilirlik potansiyeli açısından önemli olsa da, yeraltı okyanusu yüzeyin 11,5 ila 20 km altında bulunuyor. Bu derinlik, gelecekteki insan keşif gezileri için kullanışlı olmayacak kadar fazla. Dünya’da en derin sondajlar bile ancak 1 km’yi aşabiliyor.
Yine de bu keşif, Kızıl Gezegen’in kutuplarındaki donmuş suya ek olarak hâlâ sıvı suya sahip olduğuna dair şimdiye kadarki en güçlü kanıt olarak değerlendiriliyor. Analiz sonuçları, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı.
California Üniversitesi San Diego’nun (UCSD) Scripps Oşinografi Enstitüsü’nde jeofizikçi olan araştırmanın baş yazarı Dr. Vashan Wright, “Mars’taki su döngüsünü anlamak, gezegenin ikliminin, yüzeyinin ve iç yapısının evrimini kavramak için çok önemli. İyi bir başlangıç noktası, suyun nerede olduğunu ve ne kadar olduğunu belirlemektir.” dedi.
Wright’ın ekibi, Dünya’da yeraltı su ve petrol kaynaklarını haritalamak için kullanılanlarla aynı olan kayaların fiziksel özelliklerini analiz etmek için matematiksel bir model kullandı. Ekip, InSight’tan alınan sismik verilerin Mars kabuğunda sıvı su bulunduğunu gösterdiği sonucuna vardı.
California Üniversitesi Berkeley’de yer ve gezegen bilimi profesörü Dr. Michael Manga, “Büyük bir sıvı su rezervuarının varlığını tespit etmek, iklimin nasıl olduğu veya olabileceği hakkında bir pencere açıyor. Ve bildiğimiz şekliyle yaşam için su gereklidir.” diye konuştu.
Manga, yeraltı rezervuarının yaşanabilir bir ortam olma ihtimalini de göz ardı etmiyor: “Dünya’da bu kesinlikle doğru – çok derin madenler yaşama ev sahipliği yapıyor, okyanusun dibi yaşama ev sahipliği yapıyor. Mars’ta herhangi bir yaşam kanıtı bulamadık, ancak en azından ilke olarak yaşamı sürdürebilecek bir yer tespit ettik.”
Bilim insanları, tespit edilen yeraltı suyu miktarının, tüm gezegeni 1 ila 2 kilometre derinliğinde suyla kaplayacak kadar olduğunu tahmin ediyor.
Mars’ta eski göller, nehir deltaları ve akan kanalların keşfi, gezegenin bir zamanlar sıvı suyu desteklediğini açıkça ortaya koyuyor. Bu ıslak dönemin yaklaşık 3 milyar yıl önce sona erdiği düşünülüyor.
InSight’ın verileri, Mars’ın suyunun uzaya kaçmadığını, hâlâ Kızıl Gezegen’de veya içinde olduğunu gösteriyor.
