Londra’da tanıtılan ve çekimleri Prince Gyasi tarafından gerçekleştirilen “Timeless” (Zamansız) başlıklı 2024 Pirelli Takvimi, sanatçının, iz bıraktığına ve gelecek nesillere ilham vereceğine inandığı kişileri kutluyor. “Zamansız olarak doğmayız, giderek zamansız oluruz” diyen Ganalı görsel sanatçı, imzası niteliğindeki canlı renkler ve keskin kontrastlarla fotoğrafladığı özneleri “süper kahramanlar gibiler ama aynı zamanda yakınlık hissi de uyandırıyorlar” sözleriyle tanımlıyor.
Pirelli Takvimi’ni yaratan 39 sanatçının sonuncusu olan Prince Gyasi’nin eserleri, The Cal’in yayınlanmadığı yıllar da hesaba katıldığında 1964’ten 2024’e 60 yıllık tarihindeki 50. edisyonunu oluşturuyor.
Prince Gyasi’nin gözünden Pirelli Takvimi
Prince Gyasi, 2024 Pirelli Takvimi için görevlendirildiğinde Bu çalışmanın içinde nasıl yer almak istediğini ve takvimin kendisi için neleri temsil ettiğini düşünerek işe koyuldu. Özellikle de Batı Afrika topluluğu hakkındaki kendi anlayışını ileriye taşımayı amaçladı. The Cal için davet alan en genç sanatçılardan biri olan Prince Gyasi açısından bu görevin anlamı çocukluğuna geri dönmek ve 28 yıldır kendisine ilham veren kişileri düşünmekti.
Sanatçının gözünde insanları “zamansız” kılan şeyin ne olduğuna dair bir hikaye haline gelen takvim, Gyasi’ye göre her şeyden öte azim ve dürüstlükle ilgili. “Time Stopper” (Zamanı Durduran) başlığı altında yer alan süper model Naomi Campbell hakkında şunları söylüyor: “Naomi gibi kişilere baktığınızda aynı yaş grubunda olmadığımızı ama yine de benim kuşağım için bir ikon olduğunu görüyorsunuz. Böyle bir başarı ancak işinize ve inançlarınıza bağlıysanız mümkün olabilir.”
Ganalı sanatçı, bu fikirlerini Takvim için “zamansız olmak isteyenlere” adanmış bir manifestoya dönüştürüyor. Başta gençler olmak üzere herkesi öğrenmeye, yaratmaya ve bunun sonucunda başkalarına ilham vermeye teşvik etmeyi amaçlıyor. “Akıllarına koydukları ve yeterince tutarlı oldukları takdirde, istedikleri her şeyi yapabileceklerini anlamalarını sağlamayı umuyorum” diye açıklıyor.
Kadro
“Fotoğraflanan her kişi yeteneklerinin farkına varıp kendini kabul ettirmiş bireyler. Kendi güçlerini keşfederek kaderlerini değiştirmeyi başardılar. Zamansız olmak da bu anlama geliyor. Bu kişiler sorguluyor, toplumun düşüncelerine uymak zorunda hissetmiyor, yaş, şöhret veya paradan etkilenmiyor ve kendi yeteneklerini özgün bir şekilde geliştirebiliyor. Başkalarına olağanüstü gibi görünen ama kendilerine normal gelen şeyler yapıyor ve kaderlerini değiştirebiliyorlar. Tüm gözler üzerlerinde olmasa bile kendi alanlarındaki söylemi değiştirebiliyor ya da farklı bir şeyler yapabiliyor, böylece başkalarına ilham verebiliyorlar” diyor Gyasi.
Takvimde “Royalty” (Kraliyet) başlığı altında yer alan Batı Afrika’daki tarihi Asante İmparatorluğunun Kralı, Majesteleri Otumfuo Osei Tutu II ve maiyetinin çekimleri Manhyia Sarayında gerçekleşti. Amerikalı oyuncu Angela Bassett “Altruistic” (Diğerkâm), yazar Margot Lee Shetterly ile şair Amanda Gorman “The Blueprint” (Örnek) ve Ganalı çağdaş sanatçı Amoako Boafo “The Chosen One” (Seçilmiş Olan) başlıklarını temsil ediyor.
Gyasi “Details” (Ayrıntılar) başlığıyla takvimin bir ayını kendisine ayırdı. Kapak ve aylardan biri için seçilen görselde çocuk model Abul Faid Yussif, “Studious” (Çalışkan) genç Gyasi’yi canlandırıyor.
Canlı turkuaz bir fonun önünde fotoğraflanan Yussif, Takvim sayfalarında görülen bazı objelerin minyatür versiyonlarıyla oynuyor: Bassett’in tuttuğu bir anahtar; Campbell’in setinden bir saatin parçaları; Gorman’ın tırmandığı pembe merdivenler; oyuncu, yönetmen, DJ, yapımcı ve “Man of Honour” (Onurlu bir Adam) İdris Elba’nın taşıdığı mavi çanta.
Dünyaca ünlü süper star ve oyuncu Tiwa Savage, “Resilience” (Direnç); yazar, yönetmen ve yapımcı Jeymes Samuel “Visionary” (Vizyoner); eski futbolcu ve girişimci Marcel Desailly “Focus” (Odak); şarkıcı, sanatçı ve oyuncu Teyana Taylor ise “Future Forward” (Geleceğe Doğru) kavramlarını temsil ediyor.
Çekimler
Her çekimini titizlikle planlayan Gyasi, fotoğraftan çok resmi andıran görseller yaratıyor. Her kişiyi özenle seçiyor, set tasarımı fikrini geliştiriyor ve çiziyor, ondan sonra çizimleri dönüştürüp set kurulumuna geçiyor. Takvimin çekim süreci eriyen bir saatten dev bir kırmızı kalbe kadar çeşitli unsurların yaratılmasını kapsıyordu. “Yeteneğimi tuvale nasıl yansıtacağımı biliyorum” diyen Gyasi şöyle devam ediyor: “Her şeyin önceden hazırlanması ve her zaman bir B Planınız olması gerekiyor. Her şeyi son anda yapmaktan hoşlanmıyorum çünkü bana fazla karışık geliyor.”
Gyasi, Londra’daki çekimden sonra ülkesinin kültürünü ve doğal kaynaklarını temsil etmek için Gana’da ikinci bir çekim yapmaya karar verdi. “Gana özel bir ülke” diyor sanatçı ve “Kakao, altın, boksit, petrol olsun her şeyi bulabileceğiniz Afrika’ya açılan bir kapı. Pirelli’yi oraya taşıyıp sonsuza dek kalacak, belki de yeni kalkınma fırsatları yaratacak bir Takvim aracılığıyla yeni bir dünyayı gözler önüne sermek istedim” diye ekliyor.
2008 Pirelli Takviminin çekildiği Botsvana’dan sonra başka bir Afrika ülkesine gitmenin, kültürünü keşfetmenin ve yerel halkla tanışmanın çok güzel olduğunu söyleyen Gyasi şöyle devam ediyor: “Gana, Afrika’nın en huzurlu ülkesi. Bence özel bir yer ve oraya gittiğinizde enerjisini hissediyorsunuz. Gana’da çekim yapmak ve ülkenin işleyişini aktarabilmek ilham veren bir deneyim oldu.”
Prince Gyasi
Gyasi, görsel sanatçılık yolculuğunu anlatırken Gana’daki çocukluğundan birçok anısından ve deneyiminden yararlanıyor. Müzisyen büyükbabasıyla geçirdiği günlerden Akra’daki pazarlarda bir portre fotoğrafçısının asistanlığına, gospel şarkıcıları olan anne ve babasıyla birlikte kayıt stüdyolarını, TV ve radyo istasyonlarını ziyaret etmelerine kadar pek çok anısını hatırlıyor.
Gyasi fotoğrafçılık eğitimi almasa da resim, görsel tasarım, heykel ve oymacılık alanlarında sanat eğitimi gördü. Bilgisayarındaki ilk çizim programıyla denemeler yaparak görseller tasarlamanın yenilikçi yollarını keşfetti. İnsanların hızla tanıyabileceği kendi özgün tarzını geliştirmeyi hedefledi. “Resim ile fotoğraf arasında bir köprü kurdum” diyen Gyasi sözlerini şöyle sürdürüyor: “Fotoğrafçılığı seven insanlar kadar resim sevenlerin de beklentilerini karşılıyorum ve yeni bir köprü yaratıyorum. Buna sadece fotoğraf değil, sanat diyorum.”
Gyasi başlangıçta fotoğraf makineleriyle denemeler yapsa da ilk karelerini yakalamanın en iyi yolunun akıllı telefon olduğunu keşfetti. Annesinin doğduğu ve bir süre önce Boxed Kids adıyla eğitim amaçlı bir sivil toplum kuruluşu kurduğu yoksul Jamestown bölgesinde gençlerin fotoğraflarını çekti. Fotoğrafları, kendi topluluğunun atmosferini ve canlılığını yakalayan görsel hikayeler anlatıyor ve Batı Afrika gelenekleri hakkındaki kendi söylemini yansıtıyor.
Renkler, Gyasi’nin eserlerinin temel unsurlarından birini oluşturuyor. Görsellerinde canlı blok renkler ve keskin kontrastlar kullanan Gyasi, fotoğraf öznelerinin yanına genellikle canlı kırmızılar, maviler veya pembeler ekliyor. İddialı estetiğiyle izleyiciye sunduğu hiper gerçeklik bazen dijital olarak artırılıyor ve nörolojik sinestezi olgusundan filtrelenen dünya deneyimlerini yansıtıyor. Bu sayede duyular arasında sıra dışı bir etkileşim yaratılıyor; başka bir deyişle izleyici bir şeklin “tadını” alabiliyor veya bir rengi “duyabiliyor”. Gyasi’ye göre bu olgu kelimelerle renkleri ilişkilendirmesini sağlıyor. Örneğin Çarşamba günlerini su mavisi olarak görüyor. Eserlerini “renklerle terapi” olarak gören Gyasi renklerin, insanların ruh sağlığı ve mutluluğu üzerinde pozitif etkisi olabileceğine inanıyor.
Geçmişte DJ’lik yapan ve futbol oynayan Gyasi, sanatı seviyor ama başta futbol olmak üzere müzik ve spora daha da derin bir tutku duyduğunu ifade ediyor.
“Timeless” takvimi www.pirellicalendar.com web sitesinde
Özel www.pirellicalendar.com web sitesi 2024 Pirelli Takviminin fotoğraflarını, seslerini, videolarını ve metinlerini 90’dan fazla ülkeye 68 dilde sunuyor. Siteyi ziyaret edenler ilk sekansta patlayan bir saatle karşılaştıktan sonra “Timeless” takvimiyle bir yolculuğa çıkabiliyor ve kamera arkası görüntüleri, derinlemesine materyalleri ve arka plan bilgilerini içeren interaktif bir “rehber” sayesinde projeyi kare kare keşfedebiliyor.
