Herkese tekrar merhabalar, bu ayki yazımda sizlere biraz da Airbrush kullanmanın inceliklerinden bahsedeceğim. İsviçre’de hocam HR Giger’dan bizzat uygulamalı öğrendiğim bu tekniği sizlerle paylaşacağım. Zira bu sanat tekniği hakkında özellikle Türkiye’de çok az kaynak bulunmaktadır.
“Airbrush” adı üzerinde Havalı Fırça anlamına gelir ve adı gibi basınçlı hava ile kullanılan bir araçtır. Airbrush kendisine bir plastik hava borusu ile bağlı olarak çalışan bir basınç ayarlı hava kompresörü ile çalışır.
Bu Kompresörde, üzerindeki kontrol paneli ile hava püskürtmek için kullanılan basınç kontrol edilebilir, basıncın şiddeti artırılabilir veya azaltılabilir. Bu özellik ileride anlatacağım gibi Airbrush kullanımında olmazsa olmaz bir özelliktir.
Airbrush’a ulaşan hava, aletin içinden geçerek çalışmasını sağlar. Airbrush’ın içinde bir iğne vardır, bu iğne kendisine bağlı olan bir pedal ile geriye çekilebilir veya ileriye alınabilir. İğne ileriye gittiğinde detaylı boyamalar elde edilir, iğne geriye çekildiğinde ise geniş yüzeyli boyamalar yapılır. Zira içeriden geçen hava bu iğne üzerinden dışarıya püskürtülür. Bu iğnenin kalınlığı ya da inceliği çok önemlidir zira bu iğnenin ölçüleri sizin resimlerinizin detay seviyesini belirler.
Airbrush ile kullanılabilen boyalar, çok ince olarak seyreltilen sıvı boyalarla kullanılır zira boya içeride çok dar bir hazneden geçmektedir ve kullanılan boya kalın olursa kolayca tıkanma yapabilir. Bu sebeple kristalize edilerek seyreltilmiş özel sıvı boyalar tercih edilir. Boyanın konduğu hazne diğer taraftan içeride iğne ile birleşir ve iğnenin üzerinden geçen hava ile dışarıya püskürtülür. Airbrush ile genellikle sıvılaştırılarak seyreltilmiş özel bir akrilik boya ve ekolin boya kullanılır. Başlarda eliniz alışana kadar Airbrush’ınızın boya haznesini yarıya kadar doldurun, ustalık kazandıkça sonradan boya haznesini full doldurursunuz. Böylece ufak kazaları önlemiş olursunuz.
Pedal geriye çekildiğinde geniş ölçekte boyamalar elde edilir, pedal ileriye itildiğinde detaylı boyamalar elde edersiniz. Airbrush ile yüzeye yakınlastıkça boyanın kontur kuvveti artar, Airbrush’ı yüzeyden uzaklaştırdıkça boyada daha blur bir efekt elde edersiniz.
Kompresör basınç ayarı için ideal bir Airbrush çalışmasında 1, 1.5 bar tercih edilir. Bu ayar ile yavaş bir hızla püsküren hava bizim rahat bir şekilde resim çalışmamızı sağlar ve hata yapma oranını düşürür. Havanın elinizin çizim hızına kıyasla hızlı geldiğini hissettiğinizde kompresörün basınç ayarını düşürün. Unutmayın siz kompresöre değil, kompresör size uyacak. Bu sebeple Airbrush için yalnızca “Basınç Ayarlı” kompresör tercih edin. Bunlar piyasada zor bulunan aletlerdir.
Airbrush, dik açıyla kullanılır; kalem gibi yüzeye yatay tutularak kullanılmaz. Aksi takdirde boya haznesinde bulunan boya dökülerek istenmeyen kazalara sebep olabilir. Airbrush ile resim yaparken katman katman boya atılması gerekir, eğer çok renkli bir çalışma yapacaksanız, en önce açık renkli boyaları kullanın, adım adım koyu renklere geçin, sona beyaz ton ile ışık vermeyi ve sonra en sona siyah ile gölgelemeyi bırakın. Böylece belirli bir oranda gerçekçilik yakalarsınız.
Airbrush’ınızın çabuk tıkanmasını istemiyorsanız ve uzun yıllar bozulmadan kullanmak istiyorsanız, her farklı renkte ton attığınızda önce arada Airbrush’ınızı komple demonte ederek, önce su ve sonra aseton ile temizleyin. Her parçayı aseton ile temizledikten sonra monte edip bu seferde aseton ile püskürtme yapın. Bu yöntem ile aletin içinde boyanın geçtigi her yol temizlenmiştir. Artık airbrush’ınız yeni bir ton ile resim yapmaya yeniden hazırsınız. Bu yöntem ile Airbrush’ınız hiç tıkanmaz. Çok ciddi bir tıkanma yaşadığınızda bir seferliğine tüm Airbrush’ı demonte ederek 30 dakika boyunca sentetik tinere yatırın. Anlattığım tüm bu temizlik proseslerinde Airbrush’ı demonte ederken içindeki iğnenin ucuna çok ama çok dikkat edin, ucun bir yere en ufak bir şekilde değmesi bile ucu eğreltebilir ve püskürtme açısı kalıcı olarak bozulabilir yeni bir iğne alana kadar.
Airbrush ile resim yapmanın püf noktası, havanın basınç hızına elinizi alıştırmanız ve tıpkı silah kullanırken olduğu gibi belirli bir nişan alma alışkanlığı kazanmanız gerekir. Bundan dolayı tıpkı hocam HR Giger gibi ben de bu aleti kullanmak isteyen herkese önce çok iyi şekilde karakalem ile çizim yapma tekniklerini ve boya kullanarak resim yapma tekniklerini özümsemiş olmalarını tavsiye ederim. Airbrush özellikle çizimde belirli bir göz, el uyumu ve refleks alışkanlığı kazandıktan sonra kullanılırsa başarılı sonuç alınabilecek bir alettir. Sadece bilgisayardaki Photoshop programındaki Airbrush seçeneği kullanılarak kavranabilecek bir alet değildir.
Yeni başlayanlara tavsiye olarak Airbrush ile resim yapacağınız yüzeyi önceden skeçlerle hazırlamanızı ve mümkün olduğunca her detayı önceden yüzeyde karakalem ile belirlemenizi tavsiye ederim. Çalışmaya göre gerek duyulursa “Stencil” dediğimiz çiziminize özel kağıt kalıplar hazırlayabilirsiniz makas kullanarak.
Airbrush kullanacağınız ortamın son derece iyi şekilde havalandırılabiliyor olması gerekir. Zira hava basıncı ile püskürecek boya partikülleri odanın içinde her yere dağılarak etrafa yapışacaktır. Alerjik bünyeliyseniz bir gaz maskesi de kullanabilirsiniz.
Airbrush kullanırken karşılaşabileceğimiz en büyük korkulu rüya ise püskürtme esnasında elektriğin ansızın kesilmesidir. Zira böyle bir durumda Airbrush ağzına kadar boya ile dolu olduğundan dakikalar içinde tıkanacaktır. Böyle bir durumda heyecanlanmamanızı, sakince Airbrush’ın içindeki boyayı esas boya kutusuna geri boşaltmanızı, sonrada rutin şekilde önce su ve sonra aseton ile aletin her parçasını demonte ederek temizlemenizi tavsiye ederim. Elektrik gelince de ilk iş hemencecik bir seferliğine aseton püskürtün.
Airbrush kullanmanın virtüözite noktası hocam HR Giger’ın da vurguladığı gibi “Hissetmek”ten geçer. Bu hissediş noktası, yüzeyde geniş püskürtmelerin ve detaylı ince püskürtmelerin birbirleriyle kaynaşma ve geçişme yaşadığı bir seviyede ortaya çıkar. Artık Airbrush’ınızın pedalı ve Airbrush’ın içinden geçen hava ile bütünleşmişsinizdir. Yüzeyde gözünüzün baktığı yöne eliniz otomatikman odaklanıyordur ve baktığınız yöne püskürtme yapabiliyorsunuzdur. İşte bu hocam Giger’ın bahsettiği şekilde “Airbrush ile bütünleşme yaşamaktır.”
Airbrush bir tutkudur, ancak çok tekrar yapıldıkça gelişme kaydedilir.
Can Emed
