İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından Koç Holding Enerji Grubu Şirketleri Aygaz, Opet ve Tüpraş sponsorluğunda düzenlenen 23. İstanbul Tiyatro Festivali, 13 Kasım-1 Aralık tarihleri arasında tiyatroseverlerle buluşmaya hazırlanıyor.
23. İstanbul Tiyatro Festivali’nde yurtdışından 12, Türkiye’den 16 olmak üzere 28 tiyatro, dans ve performans topluluğunun 78 gösteriminin yanı sıra Öğrenme ve Gelişim Programı kapsamında okuma tiyatroları, söyleşiler, atölye çalışmaları ve ustalık sınıfları gibi tamamı ücretsiz yan etkinlikler de gerçekleştirilecek. 23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin bu yıl ki kampanyası hayat ters yüz olarak belirlendi. Festival sahne sanatlarının genel olarak kabul edilmiş kalıplarının sorgulandığı alışılmışın dışında sahneleme tekniği ve yapısına sahip performanslardan oluşan programıyla “sahne neresi?” ve “oyuncu kim?” gibi sorulara yanıt arıyor.
23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin Onur Ödülleri Tiyatronun Üç Usta İsmine Takdim Edilecek: Ferhan Şensoy, Metin Deniz ve Emmanuel Demarcy-Mota
23. İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülleribu yıl yazar, tiyatro oyuncusu ve yönetmen Ferhan Şensoy, sahne tasarımcısı Metin Deniz ve yönetmen Emmanuel Demarcy-Mota’ya takdim edilecek.
Yazdığı ve sahnelediği sıradışı oyunlarla; daha çok dil inceliklerine dayanan mizah öğelerini kullanıp Türkçenin sınırlarını da zorlayarak, güncel olaylara eleştiriler getiren Ferhan Şensoy, geleneksel Türk tiyatrosundan epik tiyatroya kadar çeşitli üsluplardan izler taşıyan; özgün çalışmalarıyla tiyatro tarihimizde kendine özgü bir yer edindi.
Türk tiyatrosunun güldürü geleneğinin ustalık nişanesi sayılan Kel Hasan Efendi’nin kavuğu, 1989’da Münir Özkul’dan Ferhan Şensoy’a geçmişti. Metin Deniz, sanat yaşamı boyunca tiyatroda dekora, “dekorasyon” sözcüğünün çağrıştırdığı “süsleme” anlamının üstünde bir anlam yüklenmesi gerektiğini savunan Metin Deniz bu görüşten yola çıkarak gerçekleştirdiği çalışmalarında çok çeşitli malzemeler kullanarak farklı etkiler uyandırmaya çaba gösterdi. Başta Fransa olmak üzere İsviçre ve İngiltere’de konuk sanatçı olarak çalışmalarını sürdürdü ve çeşitli filmlerde sanat danışmanlığı ve reji asistanlığı da yaptı. Ferhan Şensoy ve Metin Deniz’e ödülleri festivalin daha sonra açıklanacak ödül gecesinde takdim edilecek.
Portekizli oyuncu Teresa Mota ile Fransız yönetmen ve oyun yazarı Richard Demarcy’nin oğlu olarak 19 Haziran 1970’te doğan Emmanuel Demarcy-Mota; 1988’de Compagnie des Millefontaines tiyatro topluluğunu kurdu. 2002-2008 yılları arasında La Comédie de Reims, Centre Dramatique National’de yönetmenlik yapan sanatçı; 2008’den bu yana Théâtre de la Ville Paris’in artistik direktörlüğü ve 2011’den beri de Paris’te düzenlenen Festival d’Automne’un genel yönetmenliğini sürdürmektedir. Emmanuel Demarcy-Mota’ya ödülü 22 Kasım Cuma günü Ionesco Dosyası oyunu sonrasında gerçekleştirilecek ödül töreninde takdim edilecek.
Golden Mask İstanbul’da
İstanbul Tiyatro Festivali’nin geçtiğimiz sene Golden Mask Rus Sahne Sanatları Festivali ile başlayan işbirliği bu yıl Rusya’dan gelecek olan dört farklı yapım ile devam ediyor. Tiyatro sanatının her alanındaki yapımlarına verilen prestijli bir tiyatro ödülü olmanın yanı sıra, her yıl ilkbahar aylarında Rusya’nın dört bir yanından gelen en önemli gösterilere ev sahipliği yapan Golden Mask Rusya Sahne Sanatları Festivali 2019’da 25. yılını kutluyor.
Golden Mask İstanbul’da kapsamında; çağdaş dans ve baleyi özgün sanatsal vizyonuyla harmanlayan yenilikçi dans topluluğu Moskova Balesi’ninyedi yetenekli dansçısının yorumuyla sahnelenen Her Yol Kuzeye Çıkar, Rusya’nın köklü tiyatrosu Theatre of Nations’ın sahne tasarımıyla dikkat çeken, adından çok söz edilen yeni nesil yönetmeni Maxim Didenko’nun baş döndürücü müzikali Sirk ve Ivan Vyrypaev’in kalemiyle Ortadoğu’nun güncel meselelerine farklı bir bakış sunan İran Konferansı festival seyircisiyle buluşacak. Çağdaş Rus edebiyatının “kurucusu” kabul edilen Puşkin’in yedi yılda tamamladığı eşsiz eseri Yevgeni Onegin, Rusya’nın adı tarihe geçen köklü tiyatrosu Vaktangov Tiyatrosu’nunusta oyuncuları ve Litvanyalı yıldız yönetmen Rimas Tuminas’ın yorumuyla Golden Mask Rusya Sahne Sanatları Festivali işbirliğiyle festivalde yer alacak.
Festivalde Ezber Bozan Uluslararası Yapımlar
Being Faust – Enter Mephisto, çeşitli sanal ve fiziksel oyun biçimlerini kullanarak akıllı telefonlarla oynanabilen bir oyun. Dünya edebiyatının efsanevi ismi Goethe’nin, büyük yapıtı Faust’tan Benjamin von Blomberg tarafından uyarlanan ve insan aklının arzuları için çelinme ihtimalini bir oyunun içinde kurgulayan Being Faust-Enter Mephisto, Goethe Institut Kore ve Nolgong tarafından tasarlandı.
Çalışmalarını belgesel tiyatro alanında sürdüren yönetmenler Anestis Azas ve Prodromos Tsinikoris’in göçmenlik meselesini, Yunanistan’a kadın göçünü, göçmen temizlikçi kadınların karşılaştığı sorunları oyunu Temiz Şehir’le gerçekçi bir bakış açısıyla ele alıyorlar. Atina’da temizlikçilik yapan göçmen kadınların hikayelerini sahneye taşıdığı oyunda hikayeler gerçek sahipleri tarafından aktarılıyor.
İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında dünya prömiyerini gerçekleştirilecek Kayıp Kimlik film, tiyatro ve dans gibi disiplinleri bir araya getirecek bir oyun. Marco Martins yönetimindeki oyun kurgu ve gerçeklik arasındaki sınırları yeniden keşfeden çok sayıda bilinç ve bilinçdışı yansımanın iç içe geçtiği hatıralar deposu olarak iki bedeni sahnede buluşturacak.
23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin yaşam boyu başarı ödülünü alacak Emmanuel Demarcy-Mota’nın yaratıcı gözünden çıkan tiyatronun büyük ismi Ionesco’nunmetinlerinden cesurcauyarlanmış Ionesco Dosyası usta yazarın farklı metinlerini aynı oyun içinde bir araya getiriyor. Delphine Ciavaldini yönetimindeki Tarihe Not Düşmek ise büyük krizlerin toplumları nasıl etkilediğini bir tarihçi ve bir sanatçının gözünden ele alıyor.
Festivalin Belçikalı Konukları
Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da Flaman Kültür Bakanlığı’nın desteği ve Belçika merkezli Platform 0090 ortaklığında üç yapım İstanbul Tiyatro Festivali seyircisiyle buluşacak. Belçika’da yaşayan ve üreten Türkiyeli sanatçı Begüm Erciyas’ın etkileyici çalışmasıSeslenen Parçalar’da bir ses kaydı ile yönlendirilen izleyiciler ses kulübesinin mahremiyetinde kendi içindeki sesi duyarak benzersiz deneyim yaşayacak.
Dünyanın en önemli dans topluluklarından biri olan Belçikalı Ultima Vez, seyircisini derinden etkileyen gösterisi TrapTownile festivale konuk oluyor. Wim Vandekeybus’un yönettiği ve koreografisini üstlendiği TrapTown, gündelik hayatımızın sıradanlığı üzerine sahneye koyduğu sıradışı bir eser. 2004 yılında Blush festivalinde yer alan topluluk adından uzun yıllar söz ettirmişti.
Belçikalı ünlü dansçı ve koreograf Lisbeth Gruwez’in “hitabet kitleler üzerinde nasıl etkili olabilir?” sorusundan yola çıkarak oluşturduğu performansı Daha Da Beter ve Beter ve Beter Olacak Arkadaşım’da hitabetin gücüne odaklanıyor.
Festivalde Genco Erkal’ın 60., Dostlar Tiyatrosu’nun 50. Yılı Kutlanacak
Türk tiyatrosunun ulu çınarı Genco Erkal ve 50. yılını kutlayan Dostlar Tiyatrosu, festival kapsamında saygıyla selamlanacak. 60. sanat yılını kutlayan, bugüne dek birçok ödüle değer görülen Genco Erkal bu vesileyle üç ayrı oyunuyla festival kapsamında seyirci karşısına çıkacak. Sarsıcı bir Na^zım Hikmet uyarlaması olan Yaşamaya Dair’de sahnede Erkal’a, içe işleyen sesiyle Tülay Günal eşlik ediyor. Türkiye’nin ilk tek kişilik oyunu olarak Genco Erkal tarafından 1965’te oynanan Bir Delinin Hatıra Defteriile sanatçı seyirciyi bir kere daha büyüleyecek. Erkal’ın uyarlayıp yönettiği tek kişilik unutulmaz bir müzikli gösteri olan Merhaba’da ise seyirci, edebiyat dünyasının beş büyük ismi eşliğinde büyük bir yolculuğa çıkacak.
İstanbul Tiyatro Festivali’nin Öğrenme ve Gelişim Programı kapsamında da Genco Erkal’ın 60., Dostlar Tiyatrosu’nun 50. Yılı’na Saygıyla sempozyumu düzenlenecek. Festival direktörü Leman Yılmaz’ın yapacağı açılış konuşmasını izleyecek oturumlarda Prof. Dr. Ayşegül Yüksel, Prof. Dr. Dikmen Gürün, Prof. Dr. Kerem Karaboğa, Seçkin Selvi, Prof. Dr. Simten Gündeş, Prof. Dr. Zehra İpşiroğlu, Prof. Dr. Zeliha Berksoy veZeynep Oral söz alacak. Son oturum Buluşmalar başlığı altında Arif Erkin’den Nurten Tuç’a, Zeynep Irgat’tan Ece Yassıtepe’ye, Meral Çetinkaya’dan, Metin Deniz’e, Tülay Günal’a anıları ve anekdotlarıyla tiyatro dünyasından pek çok değerli ismi bir araya getirecek.
İstanbul Tiyatro Festivali’nin ortak yapımcılığını da üstlendiği açılış oyunu Io’da oyunun yazar ve yönetmenliğini üstlenen Şahika Tekand’ı sahnede de izleyeceğiz. Tragedyaları ve klasikleri özgün yaklaşımıyla sahneye taşıyan usta tiyatrocu Tekand, ataerkil dünya düzenini, hafızasını ve sorgulama yetisini gittikçe daha çok terk eden bugünün insanının tragedyasını şiirsel bir aksiyon düzeni ile sahneliyor.
Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı ve İKSV işbirliğindeki proje kapsamında bir yıl boyunca tiyatro eğitimi alan bölge gençlerinin katılımıyla hayata geçirilen Tuşba Kent Tiyatrosu’nun sahneleyeceği Dünyanın Ortasında Bir Yer festival seyircisiyle buluşacak.
Usta yönetmen Yücel Erten’in sahneye koyduğu Büchner’in iki çarpıcı metni üzerine özgün bir yorum olan Tiyatro Pera yapımı Barakalar ve Saraylar,Alman yazarlar Andreas Sauter ile Bernhard Studlar’ın kaleme aldığı, Kemal Aydoğan’ın sahneye taşıdığı Moda Sahnesi yapımı Ver Parayı!’yı festivalde yer alacak diğer iki yerli yapım.
23. İstanbul Tiyatro Festivali’nde Özgül Akıncı’nın yönetiminde sahnelenecek Kadar’da seyirciler, Kuzguncuk İskelesi’ni üç oyuncu eşliğinde dolaşacak ve Kral Lear’dan ilhamla yaratılan bir dizi ana tanıklık edecek. Kusurlu İşler & ikinci kat yapımı, Eyüp Emre Uçaray yönetimindeki Philip Ridley’in keskin kaleminden çıkanNarin Napalm ile seyirciler sıradan bir kadınla sıradan bir erkeğin ürpertici derecede yoğun ilişkisinin bir kesitine süzülecek. Altıdan Sonra Tiyatroekibi tarafından sahnelen Kaldırım Serçesi ise Gülriz Sururi’ye bir saygı duruşu niteliğinde. Kaldırım Serçesi’ni Yiğit Sertdemir sahnelemesi, Yiğit Özatalay’ın müzikal düzenlemeleri ve başarılı oyuncu Tülay Günal’ın yorumuyla izleyeceğiz.
Festivalde izleyiciler Talin Büyükkürkciyan, Tolga Tüzün ve Hazal Döleneken’in kendi yarattıkları masallardan yola çıkarak, dans, ses ve görsel sanatların birbiriyle etkileştiği Bak Sen!’de gerçek dışı bir evrende buluşuyor. Geçtiğimiz yıl festivalde okuma tiyatrosu olarak gerçekleştirilen Özen Yula’nın kaleme aldığı Sahibinden Kiralıkda festivalde biriken’in yorumuyla festivalde yer alıyor.
Festival seyircisinin 2017 yılında Yalnız ile tanıdığı yazar, yönetmen ve oyuncu Wajdi Mouawad’ın 1975-1990 arasında yaşanan Lübnan İç Savaşı’nı anlatanYangınlar’ı yönetmen Murat Daltaban’ın yorumuyla, Ceren Ercan’ın kaleme aldığı Türkiye Üçlemesi’nin üçüncü oyunu olan Tahran Rüyası ise Mark Levitas rejisiyle okuma tiyatrosu olarak festival seyircisiyle buluşacak.
Genç dans sanatçısı Ekin Tunçeli’nin konsept ve koreografisi kendisine ait olan performansı bir şey ve dans sanatçıları Su Güzey ve Evrim Akyay’ınkedi kedi dans gösterileri ise izleyicilerin tek biletle izleyebileceği tek seansta dansseverlerle buluşacak.
İstanbul Tiyatro Festivali Gençlik Platformu
İstanbul Tiyatro Festivali, bu yıl Anadolu Efes’in desteğiyle festival kapsamında Gençlik Platformu’nu hayata geçiriyor. Platform aracılığıyla, İstanbul dışında yaşayan ancak festivali takip etmek isteyen, tiyatroyla ilgilenen gençlerin desteklenmesi hedefleniyor.
Platform kapsamında bu yıl, Özen Yula’nın yazdığı Dünyanın Ortasında Bir Yer adlı oyun, çalışmalarını Aralık ayından bu yana Van’da sürdüren Tuşba Kent Tiyatrosu tarafından, 23. İstanbul Tiyatro Festivali’nde sahnelenecek. Gençlik Platformu, festivalde oyunlarını sahnelemek üzere İstanbul’a gelecek olan topluluğun otuz üyesinin festival programında diğer oyunları da seyretmelerine olanak tanıyacak.
Platform kapsamında ayrıca daha sonra belirlenecek dört kentten ikişer genç tiyatrosever festivali takip etmek üzere İstanbul’a davet edilecek.
23. İstanbul Tiyatro Festivali Çocuk Kitabı
İKSV, 23. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında Bernard van Leer Vakfı’nın desteğiyle bir çocuk kitabı yayımlayacak. İKSV’nin hazırladığı çocuklara yönelik yedinci yayın olan bu kitapla çocuklar, bir tiyatro salonunda eğlenceli bir geziye çıkacak, sahne sanatlarının temel kavramları ve ilgili mesleklerle tanışacak. Festival boyunca festival mekânlarından, İKSV Alt Kat’tan ve anlaşmalı kitabevlerinden ücretsiz dağıtılacak kitap ile ilgili bir etkinlik programı da gerçekleştirilecek.
